Certyfikat HR Excellence in Research przyznawany przez Komisję Europejską to potwierdzenie, że dana jednostka charakteryzuje się przyjaznym środowiskiem pracy naukowej i realizuje transparentne zasady rekrutacji pracowników naukowych. Komisja Europejska przyznaje logo HR Excellence in Research jednostkom badawczym, które
- podczas rekrutacji pracowników naukowych stosują zasady Europejskiej Karty Naukowca (European Charter for Researchers) i Kodeksu Postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych (Code of Conduct for the Recruitment of Researchers),
- oraz wdrażają w swojej działalności Strategię na rzecz zwiększania atrakcyjności warunków pracy i rozwoju kariery pracowników naukowych (The Human Resources Strategy for Researchers – HRS4R).
Działania określone w dokumentach dotyczą czterech obszarów: aspekty etyczne i zawodowe; rekrutacja i selekcja; warunki pracy i zabezpieczenie społeczne; szkolenia i rozwój.
Europejska Karta Naukowca skierowana jest do wszystkich naukowców w Unii Europejskiej na wszystkich etapach kariery naukowej i obejmuje swoim zakresem wszystkie dziedziny badań naukowych w sektorze państwowym i prywatnym, niezależnie od charakteru stanowiska i zatrudnienia.
Określa ogólne zasady i wymagania dotyczące ról, zakresu obowiązków i uprawnień pracowników naukowych, a także ich pracodawców i/lub grantodawców.
Zachęca do odpowiedzialnego i profesjonalnego postępowania w środowisku pracy.
Ma na celu stworzenie możliwości osiągnięcia pozytywnych wyników w zakresie tworzenia, przekazywania, wymiany, rozpowszechniania wiedzy oraz rozwoju technologicznego, a także rozwoju kariery pracowników naukowych.
OGÓLNE ZASADY I WYMAGANIA OBOWIĄZUJĄCE NAUKOWCÓW
1.Wolność badań naukowych
2.Zasady etyczne
3.Odpowiedzialność zawodowa
4.Profesjonalne podejście
5.Zobowiązania wynikające z umowy lub przepisów
6.Odpowiedzialność
7.Zasady dobrej praktyki w badaniach naukowych
8.Upowszechnianie, wykorzystywanie wyników
9.Zaangażowanie społeczne
10.Relacja z opiekunem naukowym
11.Nadzór i obowiązki w zakresie zarządzania
12.Kontynuacja rozwoju zawodowego
OGÓLNE ZASADY I WYMAGANIA OBOWIĄZUJĄCE PRACODAWCÓW I GRANTODAWCÓW
1.Uznanie zawodu
2.Zasada niedyskryminacji
3.Środowisko badań naukowych
4.Warunki pracy
5.Stabilizacja oraz stałe zatrudnienie
6.Finansowanie i wynagrodzenie
7.Równowaga płci
8.Rozwój kariery zawodowej
9.Wartość mobilności
10.Dostęp do szkoleń naukowych oraz możliwość stałego rozwoju zawodowego
11.Dostęp do doradztwa zawodowego
12.Prawa własności intelektualnej
13.Współautorstwo
14.Opieka naukowa
15.Nauczanie
16.Systemy oceny pracowników
17.Skargi/apelacje
18.Wpływ na organy decyzyjne
19.Rekrutacja
W lipcu 2023 r. Komisja Europejska ogłosiła kilka nowych inicjatyw, których celem jest poprawa atrakcyjności kariery naukowej w Europie, w tym m.in. niwelowanie niepewności zawodowej, stabilizacja zatrudnienia, czy wspieranie dobrze płatnych możliwości zawodowych.
Proponowane inicjatywy zawierają:
- europejskie ramy kariery naukowej: Proposal for a COUNCIL RECOMMENDATION on a European framework to attract and retain research, innovation and entrepreneurial talents in Europe, w tym przykłady zawodów jakie wiążą się z nauką i badaniami w podziale na kategorie od R1 – początkującego naukowca do R4 – czyli naukowca wiodącego,
- propozycję nowej Europejskiej Karty Naukowca, która zastąpi aktualną Kartę i Kodeks z 2005 r. Nowa Karta Naukowca ma zawierać 20 odświeżonych zasad (podzielonych na 4 kategorie) określających prawa i obowiązki naukowców, pracodawców, instytucji finansujących badania i decydentów.
Treść Karty Naukowca (patrz Annex II powyższego dokumentu), - europejskie ramy kompetencji naukowców – strona ResearchComp – których celem jest pomoc naukowcom w ocenie swoich umiejętności i instytucjom w szkoleniu badaczy.
Więcej informacji na temat nowych inicjatyw KE.
Kodeks Postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych obejmuje ogólne zasady i wymagania, do których powinni stosować się pracodawcy i/lub grantodawcy przy mianowaniu lub rekrutacji naukowców. Zasady i wymagania, o których mowa, powinny zagwarantować przestrzeganie takich wartości jak: przejrzystość procesu rekrutacji oraz równe traktowanie wszystkich kandydatów, w szczególności mając na względzie rozwój atrakcyjnego, otwartego oraz zrównoważonego europejskiego rynku pracy dla naukowców. Wdrażaniu tych zasad służy polityka otwartych i przejrzystych procesów rekrutacji (Open, Transparent and Merit-based Recruitment Policy – OTM-R), polegająca m.in. na: dostarczaniu jasnych i przejrzystych informacji o całym procesie rekrutacji, publikowaniu jasnych i zwięzłych ogłoszeń o pracę wraz z informacjami dotyczącymi wymaganych kompetencji i obowiązków, warunków pracy, uprawnień, możliwości szkoleń, rozwoju kariery, polityki równości płci., a także zapewnieniu, że wymagany poziom kwalifikacji i kompetencji jest zgodny z potrzebami danego stanowiska, a nie stanowi bariery do aplikowania.
GŁÓWNE ASPEKTY KODEKSU POSTĘPOWANIA
1.Rekrutacja
2.Dobór kadr
3.Przejrzystość
4.Ocena zasług
5.Odstępstwa od porządku chronologicznego życiorysów
6.Uznawanie doświadczenia w zakresie mobilności
7.Uznawanie kwalifikacji
8.Staż pracy
9.Stanowiska dla pracowników ze stopniem doktora
Poprzez wdrożenie Strategii HRS4R organizacje zobowiązują się do zapewnienia sprzyjających warunków pracy, rozwoju kariery, mobilności oraz przejrzystych procesów rekrutacji pracowników naukowych. Te działania zorientowane są na podnoszenie konkurencyjności Europejskiej Przestrzeni Badawczej (European Research Area – ERA) oraz atrakcyjności systemu nauki UE w skali globalnej. Komisja Europejska promuje instytucje, które uzyskały wyróżnienie HR, wśród międzynarodowych organizacji i naukowców jako te, które zapewniają naukowcom najlepsze warunki pracy i rozwoju.
