Wnioski o wyrażenie opinii przez Komisję mogą składać kierownicy badań oraz osoby planujące podjęcie badań wymagających opinii Komisji, prowadzonych zarówno przez Wyższą Szkołę Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, jak przez inne podmioty.
W przypadku badań realizowanych przez podmioty inne niż Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie wyrażenie opinii przez Komisję następuje po uiszczeniu opłaty w kwocie 600 zł.
Wnioski składa się w zamkniętych kopertach u Sekretarza Komisji w pokoju RA 211, ul. Sucharskiego 2 lub przesyła na adres poczty elektronicznej Sekretarza Komisji w zabezpieczonym pliku uniemożliwiającym zapoznanie się z nim przez osoby nieuprawnione. Hasło umożliwiające zapoznanie się z przesłanymi dokumentami przekazywane jest Sekretarzowi Komisji innym kanałem komunikacji, np. sms-em.
Rodzaje badań naukowych, które wymagają oceny etycznej Komisji
Za badania wymagające pozytywnej opinii Komisji uważane są badania, w których planuje się oddziaływanie – w jakiejkolwiek formie – na ludzi, w tym w szczególności:
a) badania, w których mają wziąć udział osoby mające ograniczoną lub wyłączoną zdolność podjęcia decyzji, lub wyrażenia świadomej lub swobodnej zgody na udział w badaniu oraz ograniczoną możliwość ewentualnej odmowy udziału w badaniu przed lub w trakcie badań, szczególnie:
- dzieci i młodzież do 13. roku życia,
- osoby dotknięte chorobą psychiczną lub niedorozwojem umysłowym,
- osoby, których zgoda na udział w badaniu może nie być w pełni dobrowolna, np. uczniowie, studenci (gdy badanie jest prowadzone w ramach zajęć lub w bezpośrednim związku z zajęciami), więźniowie, żołnierze, policjanci, pracownicy firm (gdy badanie prowadzone jest w ich miejscu pracy),
- osoby, które wyrażają zgodę na udział w badaniu na podstawie nieprawdziwych informacji o celu i przebiegu badania (instrukcje maskujące, decepcja) lub w ogóle nie wiedzą, że są osobami badanymi (w tzw. eksperymentach naturalnych);
b) badania, w których mają wziąć udział osoby szczególnie podatne na urazy psychiczne i zaburzenia zdrowia psychicznego, a zwłaszcza:
- chorzy terminalnie,
- ofiary katastrof, traum wojennych, itp.,
- pacjenci leczeni z powodu zaburzeń psychotycznych,
- członkowie rodzin osób chorych terminalnie lub przewlekle chorych;
c) badania polegające na aktywnej interwencji w zachowanie człowieka, zmierzające do zmiany tego zachowania bez bezpośredniej ingerencji w działanie mózgu, np. treningi poznawcze, psychoterapia, psychokorekcja, itp. (dotyczy to również sytuacji, gdy zamierzona interwencja ma przynieść korzyść badanemu, np. usprawnić jego pamięć);
d) badania dotyczące kwestii kontrowersyjnych (np. aborcja, in vitro, kara śmierci) albo wymagające zachowania szczególnej delikatności i rozwagi (np. przekonań religijnych lub postaw wobec grup mniejszościowych);
e) badania długotrwałe, męczące, wyczerpujące fizycznie lub psychicznie.
Opinia Komisji nie jest wymagana, jeżeli na prowadzenie planowanych badań wymagana jest przez przepisy prawa opinia lub zgoda innych komisji lub organów, oceniających aspekty etyczne planowanych badań.
Komisja nie opiniuje medycznych badań naukowych mających charakter eksperymentu medycznego w rozumieniu Ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty.
Pozyskanie opinii odpowiedniej komisji do spraw etyki badań naukowych nie uchyla obowiązku przestrzegania wymogów i warunków realizacji badań naukowych wynikających z przepisów prawa oraz dobrych praktyk obowiązujących w danej dziedzinie/dyscyplinie naukowej.
