Nasze badania
Przedsiębiorczość jest zagadnieniem szerokim nie tylko pod względem jej typów, ale także różno-rodności form oraz funkcji. Ze względu na wieloaspektowość tego zagadnienia, problematyka badawcza katedry obejmuje dyscypliny skupione w obrębie dziedziny nauk społecznych w tym w szczególności ekonomii i finansów oraz zarządzania. W obszarze zainteresowań badawczych katedry znajdują się między innymi przestrzenne rozmieszczenie zjawiska przedsiębiorczości, aspekty polityki gospodarczej, finansowej i regionalnej oraz ich roli w kreowaniu i stymulowaniu przedsiębiorczości.
1. Przedsiębiorczość nierozerwalnie związana jest z miejscem, identyfikowanym przez pryzmat struktury podziału administracyjnego kraju. W rzeczywistości miejsca współkształtują przedsiębiorczość. Stanowią one punkt wyjścia dla analiz tego zagadnienia w aspektach odnoszących się do kontekstów przestrzennych, relacyjnych i społeczno-poznawczych. To w nich bowiem urzeczywistniane są struktura oraz dynamika społeczna, gospodarcza i kulturalna.
2. Przedsiębiorczość oraz rozwój lokalny i regionalny uwzględniają takie aspekty jak geografia, czasowość i relacyjność przedsiębiorczości. Między warstwami kontekstów opisujących przedsiębiorców oraz przedsiębiorczości jako działalności gospodarczej istnieje wzajemna dynamiczna współzależność. Przedsiębiorczość ma natomiast charakter uwarunkowany zarówno endogenicznie, jak i indukowany w oparciu o kontekst i czynniki zewnętrzne.
3. Przedsiębiorczość powstaje i rozwija się w określonym środowisku regulacyjnym i instytucjonalnym, kształtowym tak w wymiarze centralnym, jak i regionalnym oraz lokalnym. Polityki publiczne na każdym ze szczebli podziału administracyjnego oddziałują na warunki dla przedsiębiorczości, determinując jej dynamikę oraz przebieg.
4. Przedsiębiorczość pozostaje także w związku z finansami oraz polityką finansową. Struktura systemu fiskalnego, poziom obciążeń publicznych wobec podmiotów gospodarczych, a także zakres stosowania dochodowych i wydatkowych oraz pozafinansowych instrumentów wsparcia przez jednostki samorządu terytorialnego są czynnikami warunkującymi tworzenie nowych firm oraz ich decyzje lokalizacyjne.
Osadzenie problematyki działalności katedry w zaprezentowanych wyżej kontekstach otwiera możliwości nowych interesujących i użytecznych dociekań badawczych, jak również weryfikacji dotychczasowego stanu wiedzy na temat czynników sprawczych, przebiegu oraz dynamiki przedsiębiorczości.
Kontakt: jboratyn@wsiz.edu.pl
Projekty naukowo-badawcze finansowane ze źródeł zewnętrznych:
Kierownik po stronie WSIiZ: dr hab. Tomasz Skica, prof. WSIiZ
Projekt SFF.DeepT+ opiera się na ramach Systemic DeepTech Innovation, angażujących reprezentantów europejskiego ekosystemu innowacji. Jego podstawę tworzy inicjatywa Start for Future SFF, łącząca partnerów Trójkąta Wiedzy (tj. badania, edukację i innowacje). Częścią misji SFF.DeepT+ jest zmiana spojrzenia na innowacje poprzez tworzenie ekosystemu przedsiębiorczości napędzanego przez uniwersytety, który wspiera innowacje i ich wpływ na społeczeństwo na poziomach ekonomicznym, ekologicznym, technologicznym i społecznym. SFF a w ramach niego SFF.DeePT+ łączy studentów, profesjonalistów i kadrę akademicką, podkreślając ich potencjał w procesie uczenia się i dzielenia się wiedzą. SFF.DeepT+ angażuje studentów studiów licencjackich, magisterskich i doktoranckich, a także początkujących naukowców w tworzenie biznesu, start-upów i spin-offów poprzez oparte na projektach, transdyscyplinarne formaty bazujące na wyzwaniach zdefiniowanych przez interesariuszy Trójkąta Wiedzy, miast, regionów i przedsiębiorstw, zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju ONZ.
Projekt SFF.DeepT+ wnosi wartość dodaną dla gospodarki i społeczeństwa oferując:
1. Holistyczne podejście do innowacji z obszaru DeepTech, zapewniające ramy dla współtworzenia efektów synergicznych.
2. Program inkubacyjny oparty na DeepTech, skupiający się na 3 różnych poziomach dojrzałości technologicznej i wykorzystujący program Start for Future (SFF).
3. Łączenie badań i społeczeństwa za pomocą ram koncepcyjnych, metodologii i działań na rzecz zdolności studentów, doktorantów z obszaru DeepTech i początkujących naukowców (założycieli start-upów i spin-offów), rozwijających ich kompetencje w zakresie przedsiębiorczości.
4. Skalowanie i digitalizowanie społeczności SFF.DeepT+.
5. Uwzględnianie wymiarów odpowiedzialności, płci oraz wpływu
Partnerzy: Universidade de Aveiro, Portugalia (lider), VIA University College (Dania), Martin Luther University Halle-Wittenberg (Niemcy), The Queen’s University of Belfast (Wlk. Brytania), Edinburgh Napier University (Wlk. Brytania), Dundalk Institute of Technology (Irlandia), Strascheg Center for Entrepreneurship (Niemcy), Ikonomicheski Universitet – Varna (Bułgaria), Fundació Tecnocampus Mataró-Maresme (Hiszpania), Josip Juraj Strossmayer University of Osijek (Chorwacja).
Okres realizacji: 01.05.2023 – 31.07.2024
Finansowanie: European Institute of Innovation and Technology (EIT) HEI Initiative organ UE i integralna część Horyzontu Europa, programu ramowego UE w zakresie badań naukowych i innowacji.
Enhance Soft Skills to Nurture Competitiveness and Employability ESSENCE
Kierownik: dr hab. Tomasz Skica, prof. WSIiZ
Projekt ESSENCE ma na celu zwiększenie szans na zatrudnienie studentów poprzez stymulowanie rozwoju umiejętności miękkich. Celem projektu jest wzmocnienie ich pozycji przetargowej na rynku pracy poprzez oferowanie ścieżek rozwoju zawodowego wykraczających poza formalne szkolenia funkcjonujące tradycyjnie w systemie szkolnictwa wyższego, opartych na perspektywie pracodawców. Konsorcjum tworzy siedmiu partnerów pochodzących z Polski, Chorwacji, Włoch, Belgii, Łotwy, Bułgarii i Hiszpanii, reprezentujących różne środowiska i sektory gospodarki (biznes/ICT, instytucje szkolnictwa wyższego i organizacje pozarządowe). Grupami docelowymi projektu ESSENCE są zarówno studenci uczelni wyższych i absolwenci, jak również wykładowcy akademiccy, instytucje szkolnictwa wyższego, trenerzy/mentorzy biznesowi, przedsiębiorcy i przedstawiciele MŚP. Wśród produktów projektu wymienić należy m.in. interaktywną platformę online (platforma OER), obszerny katalog narzędzi szkoleniowych wspierających studentów szkół wyższych w zakresie umiejętności miękkich, słownik biznesowy online w formie mapy pojęć, manifest umiejętności miękkich i ich roli w procesie kształcenia akademickiego. Efekty projektu zostały przetłumaczone na siedem języków i udostępnione za pośrednictwem platformy ESSENCE (https://projectessence.eu/index.php).
Okres realizacji: 01.12.2020 – 30.11.2022
Finansowanie: ERASMUS+ Partnerstwa Strategiczne (KA2) 2020-1-PL01-KA203-081596
Inspiring Digital Entrepreneurship and Awareness in HE IDEA
Kierownik: dr hab. Tomasz Skica, prof. WSIiZ
Projekt IDEA miał na celu mapowanie oraz inwentaryzację trendów i najlepszych praktyk w zakresie przedsiębiorczości cyfrowej. Projekt posłużył wzmocnieniu umiejętności cyfrowych oraz przedsiębiorczości wśród grup docelowych projektu przez opracowanie zestawu innowacyjnych materiałów edukacyjnych i szkoleniowych a także ich wdrożenie za pośrednictwem platformy OER (https://www.ideadigital.eu/index.php), stanowiącej ogólnodostępne centrum wiedzy z zakresu problematyki objętej projektem. Adresatami projektu IDEA byli studenci i absolwenci, nauczyciele, trenerzy oraz mentorzy, instytucje edukacyjne, partnerzy społeczni i reprezentanci sektora MŚP. Projekt IDEA zwiększył świadomość instytucji szkolnictwa wyższego i władz oświatowych w zakresie potencjału umiejętności cyfrowych oraz przedsiębiorczości i ich roli jako czynników sukcesu w biznesie. Konsorcjum projektu tworzyło 9 partnerów z Chorwacji, Polski, Belgii, Rumunii, Włoch, Hiszpanii oraz Słowacji reprezentujących uczelnie wyższe, podmioty gospodarcze, partnerów społecznych i organizacje pozarządowe. Opracowane narzędzia szkoleniowe zostały zaimplementowane przez instytucje realizujące projekt i udostępnione nieodpłatnie za pośrednictwem platformy OER. Ich wykorzystanie w nauczaniu pozwoliło na zbudowanie kompetencji determinujących skuteczne poruszanie się po rynku pracy i umiejętność elastycznego dostosowywania się do zmian, w tym podnoszenia kwalifikacji w obszarze przedsiębiorczości wzmacniających własny potencjał rozwojowy.
Okres realizacji: 01.11.2019 – 31.10.2021
Finansowanie: ERASMUS+ Partnerstwa Strategiczne (KA2) 2019-1-HR01-KA203-060992
Wspieranie przedsiębiorczości przez samorząd terytorialny szczebla gminnego
Support for entrepreneurship by the local government at the communal level
Kierownik: dr hab. Tomasz Mickiewicz
Główny wykonawca: dr hab. Tomasz Skica, prof. WSIiZ
Projekt koncentrował się na pytaniu, na ile i w jaki sposób władze gmin są w stanie skutecznie stymulować przedsiębiorczość, rozumianą jako powstawanie nowych firm. Pytanie to jest o tyle ważne, że współcześnie przedsiębiorczość jest postrzegana jako kluczowy czynnik rozwoju gospodarczego. O ile do połowy ubiegłego stulecia obserwowano trend w kierunku postępującej integracji i dominacji rynkowej dużych, ustabilizowanych firm, to rozwój nowych technologii i profil gospodarczy przesunął się w takim kierunku, w którym rozwój warunkowany jest wchodzeniem nowych firm na rynek, i takim otoczeniem, które sprzyja ich dynamicznemu rozwojowi. Paradoksalnie, w tym samym czasie obserwujemy z jednej strony poszerzanie się rynku w kierunku globalnym, a z drugiej mocne zakorzenienie przedsiębiorstw w sferze lokalnej, określane mianem ‘glokalizacji’. Ten nacisk na lokalny wymiar przedsiębiorczości, który współwystępuje z wymiarem globalnym, prowadzi do pytania, jakie działania społeczności lokalne i władze gminne powinny przedsięwziąć, aby wzmocnić procesy rozwoju, przez tworzenie warunków dla przedsiębiorczości. W oparciu o badania ekonometryczne oparte na połączonych istniejących danych statystycznych i nowo zebranych danych ankietowych, projekt dostarczył odpowiedzi na pytanie o skuteczność poszczególnych narzędzi polityki gmin. Obraz jaki wyłania się z badań sugeruje, że zdolność do samoorganizacji lokalnej społeczności jest czynnikiem kluczowym w rozwoju przedsiębiorczości. Władze gmin, wspierając niezależne organizacje obywatelskie i gospodarcze, tworzą jednocześnie warunki dla przedsiębiorczości. Dotyczy to w szczególności inicjatyw zorientowanych na budowanie klastrów, czyli współpracy branżowej przedsiębiorców opartej na wspólnym profilu działalności. To z kolei wymaga dobrego zrozumienia własnego potencjału lokalnego i ‘inteligentnej specjalizacji’.
Okres realizacji: 28.07.2014 – 27.07.2016
Finansowanie: Program OPUS NCN (2013/11/B/HS4/01022)
Badania finansowane z subwencji Ministerstwa:
Planowane i wdrażane samorządowe polityki rozwoju lokalnego a procesy stymulowania przedsiębiorczości w miastach
Kierownik: dr hab. Tomasz Skica, prof. WSIiZ
Kluczowym wynikiem badań będzie odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu polityki rozwoju lokalnego realnie wpływają na tworzenie warunków dla powstawania nowych firm, a w jakim stopniu są to działania improwizowane i/lub działania niezamierzone.
Okres realizacji: 2023-2025
Instrumentalizacja i skuteczność samorządowych polityk wsparcia przedsiębiorczości Polski i Łotwy
Kierownik: dr hab. Tomasz Skica, prof. WSIiZ
Celem projektu było zbadanie samorządowych polityk wsparcia przedsiębiorczości w Polsce oraz na Łotwie, porównanie opisujących je charakterystyk i ocena ich skuteczności. Badaniem objęto także ciągłość prowadzonych przez JST polityk, modyfikacji ich założeń w czasie, reorientacji z uwagi na zmianę kadencji władz samorządowych, a także uzyskiwanych przy ich zastosowaniu rezultatów wyrażanych poziomem przedsiębiorczości. Badaniu poddano próbę blisko 900 gmin w Polsce oraz całą populację jednostek samorządu terytorialnego szczebla lokalnego na Łotwie. Uzyskane wyniki pozwoliły na wypracowanie propozycji działań podnoszących efektywność projektowanych i wdrażanych przez JST polityk. Z uwagi na swój wielopłaszczyznowy charakter oraz zasięg było to pierwsze tego rodzaju badanie na Łotwie, a także pierwsze badanie zestawiające samorządowe polityki wsparcia przedsiębiorczości w obu tych krajach w aspekcie oceny uzyskiwanych przy ich zastosowaniu rezultatów.
Okres realizacji: 2019-2021
Polska adaptacja kwestionariusza BRT—13 do pomiaru poziomu prężności organizacyjnej
Kierownik: dr Marcin Rzegocki
Opis: Celem głównym badania była adaptacja kwestionariusza testu BRT-13 stworzonego w Nowej Zelandii do polskich warunków językowo-kulturowych. Badanie objęło analizę trafności wewnętrznej przełożonego na język polski kwestionariusza i konfirmacyjną analizę czynnikową odnoszącą się do struktury prężności mierzonej kwestionariuszem PL-BRT-13. Dodatkowym celem badawczym był pomiar prężności organizacyjnych polskich organizacji oraz weryfikacja istnienia związku łączącego prężność organizacyjną i prężność osobową, jak również ustalenie związku pomiędzy prężnością osobową a poglądami ekonomicznymi i wartościami, którymi kierują się pracownicy poddanych badaniu organizacji. Przeprowadzone badania dowiodły, że kwestionariusz BRT-13 zaadoptowany do warunków krajowych cechuje się wysoką rzetelnością i trafnością wewnętrzną i może być wykorzystywany do badania prężności organizacyjnej polskich organizacji. W efekcie wykonanych badań ustalono m.in. istnienie słabego ujemnego związku pomiędzy poziomem prężności organizacyjnej a poziom antyinterwencjonizmu a także istnienie umiarkowanie silnego dodatniego związku pomiędzy prężnością organizacyjną a prężnością osobową pracowników organizacji zarówno w wymiarze ogólnym jak i w zakresie podskal prężności osobowej.
Okres realizacji: 2021
Wpływ rozmiaru sektora finansów publicznych na gospodarkę
Kierownik: dr hab. Tomasz Skica, prof. WSIiZ
Celem projektu badawczego było zbadanie wpływu rozmiaru sektora finansów publicznych na gospodarkę. Badanie przyjęło za cel ustalenie odpowiedzi na pytanie o to w jakim stopniu rozmiar sektora determinuje wyniki gospodarcze objętych badaniem państw UE. W toku prac badawczych ustalono także w jakim zakresie rozmiar sektora stanowi funkcję sytuacji gospodarczej analizowanych państw. Badanie miało charakter interdyscyplinarny. W jego realizacji metodologię badawczą obejmującą alternatywne metody z obszaru drążenia danych, w tym: algorytmy generowania pokoleń reguł decyzji, algorytmy lasów losowych, a także wnioskowanie probabilistyczne umożliwiające generowanie sieci przekonań. Opracowane w wyniku badań modele uczenia maszynowego zostały zastosowane w procesie drążenia danych a ich rezultatem są zidentyfikowane parametry i wielkości opisujące charakterystyki sektorowe optymalizujące wyniki gospodarcze badanych państw UE.
Okres realizacji: 2013-2016