Dyrektor ds. Badań i Nauki w Instytucie Badań i Analiz Finansowych (IBAF) w Rzeszowie. Wykładowca akademicki i praktyk. Specjalista z zakresu finansów publicznych, w tym finansów samorządowych. Prowadzi badania na temat instrumentalizacji wsparcia przedsiębiorczości przez JST. Autor licznych tekstów naukowych, prac badawczych oraz ekspertyz dedykowanych problematyce finansów publicznych. Redaktor naczelny Financial Internet Quarterly. Koordynator krajowy międzynarodowych projektów finansowanych z środków Erasmus+ „IDEA” oraz „ESSENCE”. Prywatnie entuzjasta alternatywnego rocka.

Dyrektor ds. Rozwoju Komercji w Instytucie Badań i Analiz Finansowych (IBAF) w Rzeszowie. Jego zainteresowania naukowe podczas pracy na uczelni bardzo ewaluowały. Od kilku lat jego obejmują szeroko rozumiane zagadnienia związane z przedsiębiorczością, a w szczególności dotyczą wpływu jednostek samorządu terytorialnego na poziom przedsiębiorczości. Autor oraz współautor krajowych i zagranicznych artykułów naukowych, raportów doradczych, dokumentów strategicznych i analiz.

Jakie umiejętności miękkie są najbardziej przydatne na rynku pracy?

Umiejętności miękkie zyskują coraz większe znaczenie na rynku pracy (World Economic Forum, 2020[1]), a hierarchia kompetencji zwiększających szanse na zatrudnienie na przestrzeni ostatnich lat znacząco ewoluuje (World Economic Forum, 2016[2]). Równocześnie znajdujemy wiele dowodów na to, że sektor edukacyjny nie zawsze nadąża za rynkiem, a perspektywa akademicka nie pokrywa się z tą reprezentowaną przez pracodawców. Do wniosków tych prowadzą wyniki badań projektu Enhance Soft Skills to Nurture Competitiveness and Employability ESSENCE[3], w którym WSIiZ pełni rolę lidera.

W 2021 roku w ramach projektu ESSENCE przeprowadziliśmy badanie na próbie 173 podmiotów (przedsiębiorstw, uczelni wyższych, stowarzyszeń biznesowych, jednostek administracji publicznej i instytucji rynku pracy) z 14 krajów. Nasze badanie dowiodło, że w największym stopniu zwiększają szanse na zatrudnienie następujące umiejętności miękkie: komunikacja i współpraca, kreatywność, inteligencja emocjonalna, ocena i podejmowanie decyzji, a także rozwiązywanie złożonych problemów, krytyczne myślenie oraz elastyczność poznawcza. Co istotne, wskazane umiejętności (z wyjątkiem krytycznego myślenia), przedstawiane były przez ankietowanych jako te, których deficyt najczęściej wykazują kandydaci do pracy. Równocześnie badania dowiodły, że przeważająca część ankietowanych nie oferowała formalnego szkolenia dla nowych pracowników, natomiast te podmioty, które wprowadziły tego rodzaju inicjatywy, koncentrowały się na tematyce dotyczącej: komunikacji i współpracy, negocjacji, zorientowania na produkt lub usługę oraz oceny i podejmowania decyzji.

Co jest przyczyną takiego stanu rzeczy?

Głównymi powodami, dla których pracodawcy nie prowadzą tego typu szkoleń, jest brak dyspozycyjności pracowników z większym doświadczeniem (potencjalnych trenerów) oraz oferowanie wsparcia w podnoszeniu umiejętności miękkich przez szkolenia nieformalne. Dwoma najczęstszymi kanałami, którymi rozpoznawane są potrzeby szkoleniowe wśród pracowników są: obserwacja pracy przez przełożonych i samoocena pracownicza. Znacznie rzadziej identyfikacja deficytów w zakresie umiejętności miękkich następuje poprzez sformalizowany nadzór przełożonego czy w oparciu o ocenę koleżeńską.

Szkolenia dedykowane rozwijaniu umiejętności miękkich postrzegane są zazwyczaj przez pracodawców w kategoriach korzyści dla organizacji. Ankietowani oceniają tego rodzaju inicjatywny zarówno jako element odpowiedzialności organizacji za pracownika, jak i element odpowiedzialności pracownika wobec organizacji. Trzeba jednak zaznaczyć, że pożądane na rynku umiejętności miękkie podlegają różnicowaniu z uwagi na badany sektor gospodarki, rodzaj prowadzonej działalności (branżę), a także wielkość analizowanego podmiotu. Pozwala to sądzić, że instytucje edukacyjne powinny z jednej strony kłaść nacisk na kształtowanie umiejętności miękkich (The Global University Employability Survey, 2017[4]), ale co zdecydowanie ważniejsze – budować i rozwijać te spośród nich, które są szczególnie pożądane z perspektywy zdobywanych kwalifikacjami i zgodne z nabywanymi umiejętnościami zawodowymi.

Umiejętności miękkie a przyszłość

Rola umiejętności miękkich rośnie z każdym rokiem (Financial Times, 2017[5]). Nie ulega także wątpliwości, że zjawiska takie jak pandemia COVID-19 upośledzają część z tych umiejętności (P. Lloyd and M. Blakemore, 2020[6]), obniżając tym samym potencjał kandydatów do pracy stawiających pierwsze kroki na ścieżkach kariery zawodowej.

Sytuacja ta wymusza reorientację w podejściu instytucji edukacyjnych do kształtowania umiejętności miękkich. Bezdyskusyjnym pozostaje bowiem jedno: nawet najlepiej wykształcony pracownik, ale bez ukształtowanych umiejętności miękkich, nie będzie potrafił efektywnie przełożyć posiadanych kompetencji branżowych na własne sukcesy zawodowe oraz oraz na korzyści dla organizacji, w której pracuje.

Bibliografia:
[1] https://www.weforum.org/agenda/2016/01/the-10-skills-you-need-to-thrive-in-the-fourth-industrial-revolution/ (Dostęp 2021 09 17).
[2] The Future of Jobs Employment, Skills and Workforce Strategy for the Fourth Industrial Revolution, World Economic Forum, Geneva 2016.
[3] Projekt ten został sfinansowany przy wsparciu Komisji Europejskiej. Niniejsza publikacja [komunikat] odzwierciedla wyłącznie poglądy autora, a Komisja nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek wykorzystanie zawartych w niej informacji. Konsorcjum ESSENCE tworzą: University of Dubrovnik (Chorwacja), Italian Development Partners (Włochy), Institut De Haute Formation Aux Politiques Communautaires (Belgia), Stockholm School of Economics SEE Riga (Łotwa), Ikonomicheski Universitet Varna (Bułgaria) oraz Internet Web Solutions (Hiszpania).
[4] The Global University Employability Ranking, Times Higher Education 2017, https://www.nagcas.org.au/documents/item/264 (Dostęp 2021 09 17).
[5] https://www.ft.com/content/3c380c00-80fc-11e7-94e2-c5b903247afd (Dostęp 2021 09 16).
[6] https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:Klu2v26v1g8J:https://arc-nwc.nihr.ac.uk/wp-content/uploads/2020/08/Post-Virus-Work-and-Skills-Needs-20-Final.pdf+&cd=1&hl=pl&ct=clnk&gl=pl (Dostęp 2021 09 18).