Wykładowca w Katedrze Zarządzania oraz Prodziekan Kolegium Zarządzania. Doktor nauk ekonomicznych w zakresie nauk o ekonomii. Jej zainteresowania naukowe skupiają się wokół zagadnień dotyczących zastosowania metod statystycznych w badaniach społecznych. Jest autorem kilkudziesięciu publikacji z tego zakresu. Prowadzi zajęcia w formie laboratoriów, ćwiczeń i wykładów na studiach pierwszego i drugiego stopnia oraz na studiach podyplomowych ze Statystyki. Prywatnie miłośniczka Grecji i kotów.

Profesor w Katedrze Zarządzania. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół problematyki jakości żywności w sektorze produkcji i obrocie oraz w branży usług turystycznych. Interesuje się ponadto problematyką ekologii i ochrony środowiska, szczególnie w aspekcie zdrowia człowieka i zrównoważonego rozwoju turystyki na obszarach wiejskich. W czasie wolnym uprawia sport i turystykę, wędkarstwo amatorskie oraz pracę w ogrodzie.

Dr inż. Andrzej Mantaj

Wykładowca Kolegium Zarządzania Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie. Jego zainteresowania naukowe to wielowymiarowa analiza porównawcza oraz ekonometryczna analiza zjawisk ekonomicznych. Jest autorem ponad 50 publikacji w powyższym zakresie i współautorem, wraz ze śp. prof. Wiesławem Wagnerem, dwutomowej książki pt. „Zasady statystyki jedno- i dwuwymiarowej”. Prowadzi zajęcia dydaktyczne z zakresu statystyki opisowej, wnioskowania statystycznego, ekonometrii, prognozowania i badań operacyjnych.

Food courts – coraz bardziej znaczące części galerii handlowych

Rośnie znaczenie gastronomii w ofercie usług świadczonych przez centra handlowe. Czynnikami determinującymi to zjawisko są przede wszystkim preferencje i zainteresowanie konsumentów oraz wynikające stąd korzyści dla przedsiębiorców. Zwiększająca się popularność i masowy charakter odwiedzania centrów handlowych powodują, że korzystanie z usług gastronomicznych w tych ośrodkach staje się coraz powszechniejsze.

Przebywając w centrum handlowym i korzystając z usług placówek gastronomicznych tam zlokalizowanych, konsumenci mają możliwość nabycia różnego rodzaju posiłków i napojów. Zaspokajają w ten sposób zarówno potrzebę żywieniową, jak i potrzebę bezpieczeństwa. Usługi gastronomiczne odgrywają pośrednio także ważną rolę w zaspokajaniu niektórych potrzeb wyższego rzędu np. społecznych – między innymi służą one kształtowaniu i umacnianiu więzi emocjonalnych między ludźmi. Są one również źródłem doznań smakowych i estetycznych oraz mogą być źródłem wiedzy kulinarnej i kulturowej.

W przeprowadzonych przez nas badaniach ankietowych wśród klientów galerii handlowych z województwa podkarpackiego wzięło udział ok. 400 osób. Analiza wyników badań wskazuje na to, że konsumpcja w punktach gastronomicznych odbywa się głównie przy okazji przebywania w galerii, nie jest zaś celem głównych takich wizyt. Ponad połowa respondentów przyznała, że przy okazji przebywania w galerii odwiedza znajdujące się tam punkty gastronomiczne często lub zawsze, aczkolwiek nieco ponad dwie piąte z nich czyniła to rzadko. Tak więc korzystanie z usług gastronomicznych w centrach handlowych można uznać za dość powszechne.

Wśród czynników zachęcających do korzystania z usług punktów gastronomicznych w galeriach handlowych zdecydowanie dominuje ich łatwa dostępność. Kolejne dwa miejsca zajmują jakość organoleptyczna, tj. smak i wygląd potraw serwowanych w tych placówkach (co nie jest równoznaczne z ich wartością odżywczą i dietetyczną) oraz krótki czas oczekiwania na obsługę.

Najbardziej popularnymi miejscami konsumpcji wybieranymi przez badane osoby okazały się fast foody, zdecydowanie mniej popularne były pizzerie czy restauracje sieciowe. Biorąc pod uwagę fakt, że korzystanie z usług gastronomicznych w centrach handlowych było bardziej rozpowszechnione wśród osób najmłodszych, ich wybory żywieniowe nie napawają optymizmem. Niemniej jednak popularyzacja wiedzy żywieniowej może przyczynić się do wzrostu świadomości konsumentów odnośnie wpływu żywności na stan zdrowia i samopoczucie.

Już wcześniej, w innych naszych badaniach, przeprowadzonych w 2017r. na próbie 1310 respondentów, najmłodsi konsumenci wyróżniali się pod względem powszechności zwracania uwagi na zawartość alergenów w żywności. Ważny był też dla nich sposób utylizacji opakowań żywności. Co prawda plastikowe opakowania żywności w głównej mierze podlegały segregacji (według deklaracji respondentów), jednak wciąż spora ich ilość była wyrzucana na śmietnik, palona lub wyrzucana gdziekolwiek.

Na konieczność segregacji tych opakowań najczęściej wskazywały kobiety oraz osoby o średnim poziomie wiedzy dotyczącej opakowań, co wyraźnie koreluje z działaniami w tym zakresie prezentowanymi przez samych uczestników badania. Jeśli chodzi o wyrzucanie na śmietnik takich odpadów, to na takie działania częściej zwracały uwagę również kobiety, a następnie osoby o przeciętnej wiedzy o opakowaniach oraz respondenci w średnim wieku.

Niestety, ekologiczność opakowań nie jest najbardziej oczekiwaną cechą opakowań żywności. Wskazywano ją 2-3-krotnie rzadziej niż ich trwałość oraz szczelność, które mają gwarantować barierę między produktami przeznaczonymi do spożycia a światem zewnętrznym.

Informacje dotyczące szkodliwości opakowania i sposobu jego utylizacji respondenci uznali za najmniej ważne. Za zdecydowanie najważniejszą informację umieszczaną na opakowaniach uznano termin przydatności do spożycia oraz skład produktu, a następnie opis warunków przechowywania i zawartości alergenów, sposobu przygotowania i dane producenta.

Komplementarność oferty zakupowej i gastronomicznej już dziś jest odpowiedzią na oczekiwania klientów centrów handlowych, zaś rosnąca świadomość ekologiczna będzie mieć wpływ m.in. na wygląd przyszłych stref gastronomicznych. Z drugiej zaś strony obecna sytuacja gospodarcza, a zwłaszcza na rynku żywności (galopujący wzrost cen) nie napawa optymistycznie co do preferencji żywieniowych społeczeństwa.

Badanie wśród klientów galerii handlowych zostało opisane szczegółowo w rozdziale pt. „Preferencje osób odwiedzających centra handlowe w zakresie oferty gastronomicznej”, opublikowanym w monografii naukowej pt. „Współcześnie o konsumpcjonizmie Dylematy i paradoksy” (przeczytaj całość). Rozdział ten został polecony w cyklu prowadzonym na profilu Wydawnictwa Naukowego TYGIEL na Facebooku (post z 18 sierpnia 2022 r.).