Wyniki badań pracowników Katedry Biotechnologii i Biologii Komórki WSIiZ oraz studentów Koła Naukowego Biotechnologii Medycznej „HELISA” zostały opublikowane w prestiżowym czasopiśmie toksykologicznym – Archives of Toxicology (IF=6.168; 140 pkt. MEiN).
Wykorzystanie nanocząstek srebra (ang. silver nanoparticles, AgNPs) coraz częściej skupia się na określeniu ich przydatności w terapii przeciwnowotworowej. Wynika to z faktu ich unikatowych właściwości fizyko-chemicznych, przekładających się bezpośrednio na ich działanie w układach biologicznych. Wielokrotnie wykazano w literaturze, że AgNPs są w stanie indukować stres oksydacyjny, a także śmierć komórki na drodze apoptozy – w komórkach nowotworowych. Prowadzone obecnie badania bardzo często skupiają się jedynie na określeniu wpływu AgNPs na podstawowe parametry metabolizmu komórki, z pominięciem determinacji mechanizmu działania. Dlatego, badania prowadzone przez pracowników Katedry Biotechnologii i Biologii Komórki oraz studentów KN HELISA obejmują sprawdzenie, które z molekularnych ścieżek komórkowych wpływają na tak spektakularne właściwości biologiczne AgNPs.
Badania przeprowadzone przez Katedrę Biotechnologii i Biologii Komórki WSIiZ oraz studentów Koła Naukowego Biotechnologii Medycznej „HELISA” są unikatowe w skali światowej, ponieważ jako pierwsze udowadniają zaangażowanie szlaku SHH (ang. sonic hedgehog) i jej czynników transkrypcyjnych w anty-proliferacyjne działanie AgNPs w modelu glejaka ludzkiego in vitro. Przeprowadzone analizy z wykorzystaniem metod biologii molekularnej, pozwalają stwierdzić, że obecność AgNPs wewnątrz komórki skutkuje zaburzeniem sygnalizacji ścieżki SHH – najprawdopodobniej – już na etapie połączenie ligandu SHH z receptorem PTCH1. Powoduje to zablokowanie możliwości uwalniania czynnika transkrypcyjnego Gli1 i brakiem stymulacji komórek glejaka do proliferacji. Jest to szczególnie ciekawe w kontekście udowodnionej ostatnio zdolności AgNPs do przechodzenia przez barierę krew-mózg, a także w kontekście badań prowadzonych przez mgr inż. Bartosza Skórę nad ukierunkowaniem toksyczności AgNPs do komórek nowotworowych. Opisany mechanizm jest również istotny w kontekście postulowanego od niedawna zaangażowania szlaku SHH w indukcję oporności wielolekowej (ang. multidrug ressitsance, MDR) w niektórych typach nowotworów złośliwych.
Wyniki badań zostały zaprezentowane w artykule: B. Skóra, M. Masicz, P. Nowak, J. Lachowska, P. Sołtysek, J. Biskup, P. Matuszewska, K. A. Szychowski, Suppression of sonic hedgehog pathway-based proliferation in glioblastoma cells by small-size silver nanoparticles in vitro, Archives of Toxicology, 2023, 3552.
Z treścią artykułu można zapoznać się TUTAJ.
Projekt pt. „Ocena wykorzystania nanocząstek srebra w terapii przeciwko komórkom nowotworowym mózgu in vitro” dofinansowano przez Ministra Edukacji i Nauki ze środków z budżetu państwa w ramach programu „Studenckie koła naukowe tworzą innowacje”. Przyznana kwota finansowana wynosi 69 995,00 zł.