Biomedycyna – dlaczego się rozwija i będzie niezbędna dla nowoczesnego społeczeństwa

Biomedycyna to innowacyjny kierunek będący nowością w Polsce, ale prężnie rozwijający się na rynkach zagranicznych. Trendy wyznaczają nam zagraniczne rynki pracy, które są dla nas wyznacznikiem. Bardzo często wyznacznikiem tego co będzie się działo na europejskim rynku pracy za kilka lat – jakie będą kompetencje i zawody przyszłości – jest rynek Stanów Zjednoczonych, któremu się na bieżąco przyglądamy. Analizując dane pochodzące z amerykańskiej agencji rządowej zajmującej się badaniami rynku pracy zauważyliśmy, że agencja ta przewidziała 17% wzrost miejsc pracy dla naukowców medycznych – bo tak określani są absolwenci biomedycyny na rynkach zagranicznych – w ciągu najbliższych 7 lat – mówi Ewa Podgórska z Biura Karier WSIiZ.

Wg. ekspertów agencji BLS (Bureau of Labor Statistics) popyt na absolwentów biomedycyny będzie rósł z kilku względów:

1. Rozwój technologiczny w medycynie laboratoryjnej: Działalność laboratoriów biomedycznych, zarówno w szpitalach, jak i poza nimi, jest częścią ciągłego rozwoju technologicznego i medycznego. W przeszłości większość zadań laboratoryjnych wykonywano ręcznie. Obecnie praktycznie wszystkie analizy biochemiczne są wykonywane przy użyciu zautomatyzowanych przyrządów. Zapotrzebowanie na skuteczne leczenie pacjentów wymaga coraz większego repertuaru dostępnych analiz i szybszych wyników, a do obsługi tych procesów potrzebni będą specjaliści.
2.  Starzejące się społeczeństwo i wzrost zapotrzebowania na usługi zdrowotne- starzejąca się populacja w połączeniu ze wzrostem zachorowań na choroby związane ze stylem życia oznacza, że będzie przybywać pacjentów z chorobami przewlekłymi, a także pacjentów z wieloma złożonymi chorobami. Dodatkowo, częstość występowania chorób zakaźnych i zakażeń opornymi bakteriami wzrasta. Może to wynikać m.in. z częstych, międzykontynentalnych podróży oraz zwiększonego stosowania antybiotyków na całym świecie w opiece zdrowotnej i produkcji żywności. Zapotrzebowanie na usługi zdrowotne oznaczają, że potrzebny będzie większy repertuar analiz, a także większa pojemność laboratoriów medycznych do szerokich zakresów badań.
3. Zarządzanie wiedzą w laboratoriach medycznych – w ciągu ostatniej dekady zaobserwowano trend polegający na tym, że naukowcom zajmującym się laboratoriami biomedycznymi powierzono funkcje nadzorcze na każdym szczeblu w laboratoriach medycznych i w szpitalach. Coraz więcej naukowców z laboratoriów biomedycznych kieruje klinikami oraz wieloma grupami zawodów medycznych.

To właśnie rozwój biomedycyny pozwoli na znalezienie rozwiązań dla problemów współczesnej medycyny. Biomedycy ściśle współpracują z lekarzami i naukowcami w obszarze diagnozowania, rozpoznawania potencjalnych zagrożeń dla zdrowia człowieka, a także przygotowywania najskuteczniejszych terapii w różnych chorobach. Biomedycy mogą pracować m.in. w laboratoriach uniwersyteckich, instytucjach badawczych czy w przemyśle farmaceutycznym. To zawód z wieloma możliwościami i potencjałem. Badania pokazują, że absolwenci biomedycyny na początku swojej kariery zawodowej otrzymują wynagrodzenie powyżej średniej krajowej, a wraz ze zdobywaniem doświadczenia zarobki absolwentów biomedycyny są imponujące – sięgające najwyższych stawek wśród stanowisk eksperckich.

Oferty pracy w zawodach biotechnologicznych
Opracowanie: Herman Cherniaiev z Katedry Ekonimii i Finansów WSIiZ

Liczba ofert pracy

Rynek miejsc pracy dla zawodów biotechnologicznych szybko się zwiększa. W latach 2016-2022 liczba wakatów skierowanych do przedstawicieli zawodów biotechnologicznych wyraźnie wrosła. Na rysunku 1 przedstawiono zmiany liczby ogłoszeń o pracy dla przedstawicieli zawodów biotechnologicznych na tle całego rynku wakatów. W 2022 r. w zakresie tych zawodów 2,5-krotnie więcej miejsc pracy niż w 2016 r. Szczególnie szybki wzrost wystąpił w latach 2019-2021.
Choć spadek liczby ogłoszonych w 2022 r. wakatów jest sprzeczny z ogólnym zachowaniem rynku należy podkreślić, iż oferty pracy ogłaszane dla zawodów biotechnologicznych ukazywały się głównie w kategorii Badań i rozwoju (R&D). Ze względu na panujące obecnie negatywne warunki ekonomiczne panujące na całym świecie oraz wysokie stopy procentowe (które ograniczają aktywność inwestycyjną) wiele korporacji na świecie ogranicza obecnie projekty rozwojowe. Spadek w 2022 r. nie należy traktować jako zjawisko strukturalne, lecz jako odzwierciedlenie fluktuacji koniunktury gospodarczej.

Rysunek 1. Zmiana liczby ogłoszeń o zatrudnieniu w latach 2017-2022 w Polsce (w %, 2016 = 0%)
Źródło: opracowanie własne w oparciu o dane z wybranych portali internetowych z ofertami pracy.

Na rysunku 2 przedstawiono zmiany liczby ofert pracy według poziomu stanowiska. Najszybciej wakatów przybywało dla specjalistów oraz asystentów, podczas gdy dla kierowników liczba wakatów w stosunku do 2017 roku zmniejszyła się.

Rysunek 2. Zmiana liczby ogłoszeń o zatrudnieniu w przekroju poziomów stanowisk w latach 2018-2022 w Polsce (w %, 2017 = 0%)
Źródło: opracowanie własne w oparciu o dane z wybranych portali internetowych z ofertami pracy

W latach 2021-2022 odsetek ofert pracy zdalnej w zawodach biotechnologicznych wyniósł 12,6%. Relatywnie częściej pracę zdalną oferowano asystentom (18,2% ofert pracy), rzadziej – specjalistom (10% ofert pracy).

Zarobki i korzyści pozapłacowe

Mediana średnich miesięcznych zarobków dla zawodów biotechnologicznych wyniosła 15,2 tys. zł brutto. Mediana miesięcznych zarobków dla asystentów wyniosła 8 500 zł brutto. O 1 500 zł większe były średnio zarobki dla specjalistów. W przypadku stanowiska kierowniczego zarobki wzrastały średnio do 20 500 zł.

Tabela 1. Zarobki oferowane w ogłoszeniach o zatrudnieniu dla zawodów biotechnologicznych w przekroju poziomów stanowisk w latach 2021-2022
Źródło: opracowanie własne w oparciu o dane z wybranych portali internetowych z ofertami pracy

W celu zwiększenia atrakcyjności ogłoszenia o pracy pracodawcy często oferują przyszłym pracownikom dodatkowe korzyści pozapłacowe (tzw. benefity).

Na rysunku 3 przedstawiono najczęściej oferowane w ogłoszeniach o zatrudnieniu benefity. Najczęściej w ogłoszeniach oferowano dodatkową opiekę medyczną (np. ubezpieczenie zdrowotne i na życie, usługi stomatologiczne), dofinansowanie różnego rodzaju wydatków (np. urlopu lub najmu mieszkania), catering biurze (np. nieodpłatne obiady), pozapłacowe świadczenia pieniężne (np. bony pieniężne, karta Multisport) oraz elastyczne warunku pracy (np. brak dress code, czy praca zdalna).

Rysunek 3. Korzyści pozapłacowe w ogłoszeniach o zatrudnieniu skierowanych do przedstawicieli zawodów biotechnologicznych w latach 2021-2022 w Polsce.
Źródło: opracowanie własne w oparciu o dane z wybranych portali internetowych z ofertami pracy.

Poszczególne odsetki oznaczają udział liczby ofert pracy, w których dany benefit wskazano, w relacji do liczby ofert pracy, w których wskazano co najmniej jeden z benefitów. W ofercie może być wskazany więcej niż jeden benefit, stąd odsetki te nie sumują się do 100%.

Wymagania

W ogłoszeniach o zatrudnieniu skierowanych do przedstawicieli zawodów biotechnologicznych w latach 2021-2022 najczęściej poszukiwano następujących kwalifikacji i kompetencji:

• Myślenie/umiejętności analityczne
• Umiejętność pracy i obsługi sprzętu technicznego (w tym m. in. komputerów i oprogramowania)
• Język angielski (najczęściej na poziomie co najmniej B2)
• Wykształcenie kierunkowe (głównie biotechnologia, chemia medyczna, farmacja, biologia, analityka medyczna, biochemia, bioinformatyka, inżynieria i nauki biomedyczne)
• Kompetencje społeczne (m. in. umiejętność uczenia się, samodzielność, umiejętność ustalania priorytetów, dobra organizacja pracy, umiejętność pracy w zespole, komunikatywność, kreatywność, skrupulatność)
• Wiedza z zakresu dobrych praktyk klinicznych, medycznych i laboratoryjnych (w tym potwierdzona certyfikatem)
• Wiedza dot. standardów ISO (w tym ISO 14155:2020)
• Wiedza odnośnie regulacji prawnych (International Council for Harmonisation, European Medicines Agency, Food and Drug Administration)
• Doświadczenie w prowadzeniu badań klinicznych
• Umiejętność pracy z danymi
• Umiejętność prac z dedykowanym oprogramowaniem, np. MediData, INFORM, Veeva