Wyczarska_Dziki_WSIiZ

Mgr Katarzyna Wyczarska-Dziki

Prodziekan Kolegium Medycznego ds. kierunku Pielęgniarstwo Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, a także członek Polskiego Towarzystwa Neurofizjologii Klinicznej. Absolwentka pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej oraz pielęgniarstwa. W zawodzie pielęgniarki pracuje już od ponad 20 lat. Prywatnie lubi podróże, pracę we własnym ogródku oraz psy rasy „cane corso”.

Florence Nightingale czyli jak rodziło się nowoczesne pielęgniarstwo

Znamy wiele kobiet, które w historii dokonały wspaniałych rzeczy, inspirowały wiele pokoleń i wywierały wpływ na życie ludzi.  Jedną z nich była niewątpliwie Florence Nightingale – pionierka współczesnego pielęgniarstwa. To m. in. za jej sprawą śmiertelność w szpitalach frontowych została znacznie ograniczona.  Kim jest kobieta uważana za „matkę pielęgniarstwa”?

To nazwisko warto znać.

Można odnieść wrażenie, że współcześnie osoba Florence Nightingale jest bliżej znana jedynie osobom wykonującym zawód pielęgniarki lub oczywiście studentom pielęgniarstwa oraz kierunków pokrewnych. Niewątpliwie jednak warto wszystkim przedstawić historię kobiety, którą można określić wolontariuszką naszych czasów. Kobiety,  która w swoim działaniu przejawiała  odwagę, determinację, fachowość, miłość do ludzi oraz odporność na trudności, z którymi przyszło się jej mierzyć.

Florence Nightingale urodziła się w 1820 r. w arystokratycznej rodzinie angielskiej. Zamożni rodzice zapewnili córce gruntowne wykształcenie z zakresu kultury starożytnej, znajomości greki i łaciny. Dodatkowo Florence posługiwała się trzema językami: niemieckim, włoskim i francuskim. Studiowała matematykę, statystykę i nauki przyrodnicze. Tak wszechstronnie wykształcona młoda kobieta, pomimo wyraźnego sprzeciwu rodziców, postanowiła poświęcić się pracy pielęgniarskiej – pracy uchodzącej za nieatrakcyjną, haniebną i ponad wszelką wątpliwość nieodpowiednią dla każdej szanującej się kobiety.

Wybierasz celę więzienną czy pracę w szpitalu?

Gdy Florence podejmowała swoje zawodowe decyzje, pielęgniarstwo było postrzegane nie tyle jako powołanie, co raczej jako dopust boży i kara. Opiekę nad chorymi oprócz sióstr zakonnych podejmowały jedynie osoby z marginesu społecznego. W grupie tej nie brakowało złodziei, prostytutek lub osób, które sprawowały ,,opiekę” nad chorymi w zamian za odbywanie kary więziennej. Sytuacja sanitarno – higieniczna w szpitalach była tragiczna, a zajmowanie się chorymi w takich warunkach uważane było za jedną z najgorszych prac.

I właśnie w takich okolicznościach Florence Nightingale wyszła ze swojej strefy komfortu, odbyła kurs pielęgnowania w Niemczech i szkolenie w zakresie opieki nad ciężko chorymi w Paryżu, by ostatecznie podjąć się pracy pielęgniarskiej. Florence Nightingale utworzyła zalążki profilaktyki chorób poprzez podkreślanie konieczności przygotowania wszystkich ludzi, a w szczególności kobiet, do opiekowania się zdrowiem innych. Wg jej poglądu w chorobie rozpatrywanej jako stan przejściowy, istotne było opiekowanie się człowiekiem w sposób holistyczny, czyli z uwzględnieniem aspektu biologicznego, społecznego i duchowego.

Anioł z Krymu

Florence Nightingale zwróciła na siebie uwagę całego świata ofiarną opieką, którą wraz z kilkudziesięcioma innymi pielęgniarkami sprawowała wobec brytyjskich żołnierzy biorących udział w wojnie krymskiej. Warunki w szpitalach polowych, które zastała Florence, nie sprzyjały rekonwalescencji poszkodowanych żołnierzy. Brakowało leków, sprzętu oraz wykwalifikowanej kadry, a wszędobecny brud, zanieczyszczona woda, gryzonie i owady powodowały mnóstwo chorób zakaźnych oraz zgonów. Za priorytet swojego działania Florence uznała poprawę jakości opieki nad rannymi żołnierzami poprzez zapewnienie odpowiednich warunków: ciepła, czystości, wody, spokoju, właściwej diety. Jej miłość do pacjentów i czas (w tym  długie nocne czuwania) poświęcany rannym żołnierzom sprawiły, że nadano jej przydomek „Pani z Lampą”. Dzięki jej działaniom śmiertelność żołnierzy w szpitalach frontowych zmalała z około czterdziestu do zaledwie kilku procent.

Walka o zmiany systemowe w Wielkiej Brytanii

Florence Nightingale wypracowała podstawy organizacji nowoczesnego szpitalnictwa (jak na ówczesne czasy). Przebywając na froncie walk w Turcji, prowadziła dziennik, w którym notowała przyczyny śmierci żołnierzy, zaopatrzenie w środki medyczne, a także wydajność pracy medyków. Dzięki informacjom uzyskanym od Nightingale zreformowano system medyczny i wojskowy. Jej popularność zaczęła przyciągać darczyńców, dzięki czemu spełniło się marzenie Florence o własnej szkole pielęgniarskiej . Pierwsza na świecie szkoła powstała w 1860 roku i stała się wzorem dla innych pielęgniarskich placówek.

Dokonania  „pierwszej pielęgniarki” pamiętane są do dnia dzisiejszego…

W świetle zasług Florence Nightingale nie dziwi fakt, że najwyższym odznaczeniem Międzynarodowego Czerwonego Krzyża przyznawanym pielęgniarkom za odwagę, wzorową służbę oraz poświęcenie chorym, jest medal imienia Florence Nightingale, przedstawiający jej postać trzymającą lampkę oliwną.  W obecnym 2020 r. obchodzimy 200 – lecie urodzin ,,pionierki nowoczesnego pielęgniarstwa” – Florence Nightingale. W związku z tak wyjątkową rocznicą z inicjatywy Światowej Organizacji Zdrowia WHO obecny rok ogłoszono Międzynarodowym Rokiem Pielęgniarki i Położnej. Dla WSIiZ to wyjątkowe wyróżnienie, że właśnie teraz na naszej uczelni rozpoczynamy studia na kierunku pielęgniarstwo.