Jak to możliwe, że tak ważny zmysł jak węch był tak długo lekceważony przez badaczy? Skąd pojawiło się życie na pewnej martwej planecie, krążącej wokół niepozornej gwiazdy na obrzeżach Drogi Mlecznej? Czy powstało tam spontanicznie? Odpowiedzi na te pytania należy szukać w najnowszych publikacjach wydawnictwa Copernicus Center Press, którego współzałożycielem jest Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie.

Nowości wydawnictwa Copernicus Center Press to:

„Pytanie Glinianego Garnka. Kazania krótkie o wojnie i pokoju” – ks. prof. Michał Heller

Michał Heller w swojej książce szuka odpowiedzi na pytania, które pojawiają się w zasadzie od początku chrześcijaństwa: Dlaczego tyle śmierci? Ludzkiego cierpienia? Dlaczego zło? Dlaczego Bóg dopuszcza to wszystko? Gdzie On w ogóle jest? Te pytania wracają ze wzmożoną siłą za każdym razem, gdy w polu widzenia pojawia się jakiś kataklizm lub widmo cierpienia. Według autora pytania typu „dlaczego?” zawsze były obecne, jeżeli nie jawnie, to przynajmniej ukryte w podtekście. Jak sam mówi: zastanawiałem się także czego nas wojna może nauczyć. Bo że jest lekcją – bolesną! – nie ulega wątpliwości. 

„Autyzm. Przewodnik – 9 postaw wspierających rozwój dzieci w spektrum” – Temple Grandin, Debra Moore 

W książce autorki przedstawiają dziewięć sposobów wspierania dzieci i nastolatków w spektrum autyzmu. Temple Grandin dzieli się swoim osobistym doświadczeniem i historiami opowiadanymi przez szukających jej wsparcia rodziców i specjalistów, a Debra Moore wykorzystuje doświadczenie psychologa, pracującego od wielu lat z dziećmi i nastolatkami w spektrum oraz ich opiekunami. Książka skierowana jest głownie do nauczycieli, pedagogów specjalnych, psychologów, terapeutów zajęciowych, logopedów oraz do rodziców dzieci i nastolatków, którzy znajdą w niej wiele przykładów i porad.

„Węch. Co nos mówi umysłowi?” – Ann-Sophie Barwich 

Zdaniem autorki żyjemy w świecie pełnym zapachów. Niektóre nas przyciągają, a inne odpychają – zapachy sprawiają, że się relaksujemy lub stresujemy. Węch wpływa więc na nasze nastroje, upodobania, a nawet na to, jak postrzegamy codzienność. Jak to możliwe, że tak ważny zmysł był tak długo lekceważony przez badaczy? Autorka stawia sobie za cel przywrócenie węchowi należnego mu miejsca w świecie zmysłów. Za pomocą licznych przykładów i przystępnych opisów wyjaśnia mechanizmy działania nosa, jego budowę i powiązania z mózgiem. Przeprowadza wywiady z ekspertami w dziedzinach neurobiologii, psychologii, chemii, medycyny. Zgłębia tajniki produkcji wina i perfumiarstwa. Zastanawia się, ile zapachów potrafimy rozróżnić i jak opisalibyśmy świat, gdybyśmy bardziej zaufali swoim nosom.

„Świadomość i mózg. Odczytywanie kodu naszych myśli” – Stanislas Dehaene

Czy jesteśmy w stanie dokładnie określić, kiedy u noworodków wykształca się świadomość? Co decyduje o wyjątkowej potędze ludzkiego umysłu, ale jednocześnie naraża go na takie choroby psychiczne jak schizofrenia? Czy odkrycie tego brakującego składnika pozwoli nam stworzyć rozumnego robota? W swojej książce autor pokazuje nam całościowy obraz stanu badań nad świadomością. Przedstawia efekty wykorzystania rezonansu elektromagnetycznego oraz eksperymenty związane ze złudzeniami optycznymi. Bada język naszych myśli i kody, jakimi posługuje się nasz mózg, żeby je zapisać. Pokazuje także nowatorską teorię globalnej neuronowej przestrzeni roboczej, która zakłada, że każdy neuron ma swoją własną, wyjątkową funkcję. 

„Piękne umysły. Jak ludzie myślący obrazami, wzorami i abstrakcjami postrzegają świat” – Temple Grandin

Temple Grandin w swojej najnowszej książce uczy rodziców, w jaki sposób mogą odkryć i rozwijać mocne strony swoich dzieci. Danie dziecku szansy na sukces jest czymś niezmiernie ważnym, a punktem wyjścia powinno być zrozumienie tego, jak ono myśli, a więc także, jak się uczy.

„Metaforyczność Prawa” – Marek Jakubiec

Książka Marka Jakubca jest próbą zmierzenia się z tematem metaforyczności prawa. Metafora rozumiana jest tu nie tyle jako narzędzie językowe, co mechanizm poznawczy, który umożliwia nam wkroczenie w świat abstrakcyjności. Prawo – mimo że normuje „konkretne” ludzkie zachowania – niewątpliwie jest w znaczącej części abstrakcyjne. Przejawia się to siatce pojęciowej, jaką posługują się prawnicy.

„Jak powstało życie na Ziemi?” – January Weinter, January Weiner 3 

Autorzy w swojej książce szukają odpowiedzi na pytania jak cztery miliardy lat temu, na pewnej martwej planecie, krążącej wokół niepozornej gwiazdy na obrzeżach Drogi Mlecznej, pojawiło się życie. Czy powstało tam spontanicznie? A może przybyło z innych planet? Zabierają nas w podróż do korzeni Drzewa Życia – opowiadają o tym, co wiemy (bardzo niewiele) i czego się domyślamy (całkiem sporo). Opisują warunki, jakie panowały miliardy lat temu na Ziemi, oraz rekonstruują kolejne etapy powstawania życia na podstawie DNA współczesnych nam istot. Unikają przy tym fachowego żargonu i obszernie objaśniają konieczne naukowe pojęcia.

„Serce. Historia Naturalna” – Bill Schutt 

Bill Schutt przedstawia wszechstronną  opowieść o sercu z różnych perspektyw. Autor przygląda się temu, jak filozofowie i uczeni wyobrażali sobie – często błędnie – mechanizmy pracy naszego serca. Zabiera nas w podróż w czasie: od starożytnych Egipcjan i Greków, którzy wierzyli, że w sercu mieści się dusza, aż do dzisiejszych laboratoriów, w których naukowcy korzystają z serc zwierząt, a nawet z fragmentów roślin jako punktu wyjścia do najnowocześniejszych metod leczniczych.

„W sidłach nawyku. Dlaczego mózg tworzy nawyki i czy można je przełamać?” – Russell A. Poldrack

W swojej książce Russell A. Poldrack bada, czym jest nawyk, skąd się bierze i jak powstaje. Opisuje jego działanie i sprawdza, które bodźce zewnętrzne sprawiają, że zaczynamy działać automatycznie. Stara się wyjaśnić, dlaczego przełamanie nawyku jest tak trudne i jak się do tego skutecznie zabrać. Wybiega też w przyszłość i zapowiada, jak dzięki rozwojowi neuronauki będziemy mogli hakować własne mózgi.

„Historia Naturalna Przyszłości. Co prawa przyrody mówią o losie człowieka?” – Robert Dunn

Autor w swojej książce szuka odpowiedzi na pytania: gdyby wrony uprawiały rolę, w jaki sposób by to robiły? Jak z maleńkich koników brykających w prehistorycznym upale wyewoluowały wielkie domowe konie? Dlaczego stajemy się bardziej brutalni, kiedy robi się cieplej? Wszystkie stały się punktem wyjścia do napisania jedynej w swoim rodzaju historii przyszłości, i to w dwóch scenariuszach: z człowiekiem i bez niego. Który jest bardziej realny? O tym zadecydują nasze działania. Aby przeżyć, musimy wykorzystać swoją ogromną wiedzę na temat innych gatunków do zrozumienia praw natury i życia w zgodzie z nimi. A te prawa działają zawsze i wszędzie – Dunn tropi ich ślady w doborze naturalnym, w uodparnianiu się organizmu na antybiotyki oraz w ewolucji nowych, coraz groźniejszych wirusów.

„Wielki wybuch. George Gamow, Fred Hoyle i debata o początkach Wszechświata” – Paul Halpern 

Paul Halpern w swojej książce zwraca uwagę na losy George’a Gamow’a i Freda Hoyle’a. Pierwszy z nich żył tak, jak uprawiał fizykę. „Zdejmijcie go z motocykla”, mówiono. „Jeśli się zabije, cofnie fizykę o dwadzieścia lat”. Fredowi Hoyle’owi również nie brakowało fantazji, a jego nagłe zniknięcie z pewnością spowolniłoby rozwój nauki o dekadę lub dwie. Przeplatająca wątki obu wybitnych kosmologów podwójna biografia  jest czymś więcej niż sumą prostą składników. Jest kroniką intelektualnego pojedynku, w którym rodził się nowy, współczesny obraz genezy i losów Wszechświata.

„Asteroidy. Jak miłość, strach i chciwość zadecydują o naszej przyszłości w kosmosie?” – Martin Elvis 

Jedni z nas boją się widoku asteroidy, inni myślą za Mendelejewem: węgiel, żelazo, nikiel, krzem. To z tych pierwiastków są zwykle złożone okruchy pozostałe po formowaniu się planet. U autora książki asteroidy wywołują zupełnie inne emocje. Zdaniem astronoma na tych małych ciałach niebieskich ogniskować się będą trzy potężne siły: odwieczna Miłość do rozumienia i poznawania świata, Strach przed anihilacją gatunku ludzkiego oraz Chciwość – chęć wejścia w posiadanie niezmierzonych bogactw.

„Metazoa. Od szklanych gąbek i morskich smoków do ukrytej krainy umysłu” – Peter Godfrey-Smith

Pasjonat nurkowania, filozof i badacz, Peter Godfrey-Smith, zabiera nas w poszukiwania pierwszych śladów świadomości, które łączą relacje ze swoich podwodnych wypraw z refleksjami filozoficznymi i najnowszymi odkryciami biologicznymi. Zaciera granicę między lądem a oceanem, przeplatając historie szklanych gąbek, miękkich koralowców, morskich smoków, boksujących krewetek, ośmiornic i ryb ze światem owadów, ptaków i ssaków takich jak my. Obserwuje i opisuje zachowania każdego z tych zwierząt oraz ich interakcje z otaczającym je światem. Z ich pomocą szuka odpowiedzi na odwieczne pytanie o początki umysłu.

„Magia wynalazków. O tym, jak połączyła nas stal, miedź dała głos, a krzem odmienił nasze umysły” – Ainissa Ramirez 

W jaki sposób dążenie do precyzyjnego działania czasomierzy poskutkowało zmianą modelu spania? Jak sieć torów kolejowych przyczyniła się do komercjalizacji świąt Bożego Narodzenia? Jak wymuszona zwięzłość depesz wpłynęła na prozę Hemingwaya? Autorka analizuje osiem wynalazków: zegary, stalowe tory, miedziane druty telekomunikacyjne, błonę fotograficzną, żarówki, twarde dyski, szkło laboratoryjne i krzemowe chipy. Czytelnik pozna m.in. historię kobiety, która handlowała czasem, fotografa-wizjonera, który jako pierwszy uchwycił na zdjęciu ruch, krewkiego przedsiębiorcy pogrzebowego, którego wynalazek utorował drogę powstaniu komputerów. 

„Teologia ewolucyjna. Założenia – problemy – hipotezy” – Wojciech P.Grygiel , Damian Wąsek

Autorzy opisują niebywały rozwój nauk przyrodniczych oraz postęp w dziedzinie technologii. Obydwoje bardzo dobrze rozumieją potrzebę budowania mostów między chrześcijańską teologią a współczesną kulturą intelektualną, zwłaszcza w kontekście niestety wciąż jeszcze propagowanej fragmentarycznej wizji świata. Są świadomi, że w procesie wzajemnej wymiany wyników badań należy zachować zarówno krytyczną otwartość, jak też stałe dążenie do jedności teologii z naukami przyrodniczymi, z poszanowaniem ich różnorodności i autonomii.

„Złoty środek. O przyjemnościach cierpienia i poszukiwaniu sensu” – Paul Bloom

Wszyscy lubimy chodzić do kina, by płakać i zamierać z przerażenia. Z radością słuchamy smutnych piosenek. Zjadamy piekielnie ostre potrawy, zażywamy kąpieli w niemal wrzącej wodzie, wspinamy się na szczyty i biegamy maratony. Niektórzy z nas poszukują nawet cierpienia w praktykach seksualnych. Autor wyjaśnia, dlaczego czerpiemy radość z takich doświadczeń i dlaczego właściwy rodzaj bólu może potęgować doznanie przyjemności. 

„Jak się różnimy. Gender oczami prymatologa” – Frans de Waal

Frans de Waal  wypowiada się w jednej z najważniejszych dyskusji XXI wieku. Objaśnia podstawowe pojęcia: orientacja seksualna, płeć kulturowa (gender), płeć biologiczna, tożsamość płciowa. Następnie, posiłkując się swoim doświadczeniem w badaniach innych naczelnych (jak szympansy zwyczajne i szympansy bonobo), opisuje socjalizację człowieka, jego zachowania seksualne, narzucane każdej płci role społeczne, a także niemożliwe do osiągnięcia wzory idealnej kobiety i idealnego mężczyzny. Przekonuje, że tożsamość płciowa każdego człowieka składa się z dwóch części: płci biologicznej i kulturowej (gender). 

„Ziemia. Cztery miliardy lat historii w ośmiu rozdziałach” – Adrew H. Knoll 

Adrew H. Knoll wyjaśnia powstawanie kontynentów, gór i dolin, trzęsień ziemi i wybuchów wulkanów. Odpowiada na pytanie w jaki sposób zrodziło się otaczające nas nieprzebrane bogactwo życia biologicznego? Historia Ziemi ma większy rozmach niż hollywoodzkie hity kinowe, a występujące w niej zwroty akcji trzymają w napięciu bardziej niż niejeden thriller. Autor przedstawia nam wszechstronnie udokumentowaną, a zarazem przystępną biografię Ziemi – epicką opowieść o 4,6 miliarda lat dziejów.

„Przetrwają najżyczliwsi. Jak ewolucja wyjaśnia istotę człowieczeństwa?” – Brian Hare, Vanessa Woods 

Brian Hare i Vanessa Woods wyjaśniają błędne rozumienie myśli Darwina. Pokazują, że z ewolucyjnego punktu widzenia najkorzystniejszą strategią jest przyjaźń. Opisują dotychczasowe odkrycia naukowe i eksperymenty psychologiczne, wyciągają wnioski z własnych badań nad zdolnością współpracy u różnych gatunków zwierząt oraz nad relacjami ludzi z psami. Przyglądają się także mrocznej stronie ludzkiej natury. Analizując przyczyny wojen i ludobójstw, zastanawiają się, jak to możliwe, że jesteśmy najbardziej tolerancyjnym, a jednocześnie najokrutniejszym gatunkiem na Ziemi.

„Wiedza wrodzona. Czyli co łączy pisklę i noworodka” – Giorgio Vallortigara 

Giorgio Vallortigara zwraca uwagę na to jak inne istoty żywe wywołują w nas silniejsze emocje niż rzeczy. Dlatego rysujemy uśmiechnięte buźki na zamarzniętej szybie, denerwujemy się na zepsutą lodówkę, boimy się rzuconej na krzesło sterty ubrań, bo w ciemności przypomina czającego się napastnika. Robimy to wszystko, mimo że nikt nas tego nie uczył. Vallortigara wykorzystuje swoje wieloletnie badania nad kurczętami, żeby zidentyfikować i opisać arsenał wrodzonych instynktów, którym dysponujemy od urodzenia. Tłumaczy, skąd bierze się wiedza i po co nam te wszystkie na pozór niepotrzebne odruchy.

„Kraina wiecznego zimna. Wyścig do poznania tajemnic ukrytych w lodach Antarktydy” – Gillen D’arcy Wood 

Autor zabiera nas w porywającą opowieść o Białym Kontynencie – od wielkich odkryć XIX wieku po współczesne przełomy naukowe.

Antarktyda, lodowe królestwo okalające biegun południowy, zajmuje ważne miejsce w ludzkiej wyobraźni. Przez wieki kusiła odkrywców, jednak jej surowy klimat i trudno dostępne wybrzeża długo odpierały ataki ludzi. Kraina wiecznego zimna opowiada historię pionierskich wypraw i zaciętej rywalizacji między francuską, amerykańską i brytyjską ekspedycją, by zdobyć i zbadać tę mroźną pustynię. Dziś Antarktyda stawia nam nowe wyzwania. Naukowcy szukają ukrytych w lodzie i na dnie morskim śladów przeszłości oraz monitorują wpływ globalnego ocieplenia na polarną czapę lodową, grożącą zatopieniem miast położonych na wybrzeżach całego świata. 

„Otchłań. Ukryte życie oceanów i grożące mu niebezpieczeństwo” – Helen Scales

Dzięki autorce staniemy oko w oko ze zwierzętami o najczarniejszej na świecie skórze i wabiącymi swe ofiary oszałamiająco kolorowym pokazem świetlnym. Spotkamy cuchnące ryby, przerażająco żarłoczne organizmy, stworzenia pławiące się we wrzącej, przesyconej truciznami wodzie i tańczące włochate kraby. Otchłań jest świadectwem istnienia ukrytego przed naszymi oczami, fascynującego świata pełnego niezliczonych i niewyobrażalnych form życia, a także przestroga przed nadmierną eksploatacją oceanów i dramatyczny apel o ich ochronę.

„Symfonia C. Węgiel i ewolucja prawie wszystkiego” – Robert M. Hazen

Autor opowiada o węglu z perspektywy znawcy, szefa wyjątkowego przedsięwzięcia o nazwie Deep Carbon Observatory, ale formę opowieści podporządkowuje prawom muzyki, bo, będąc profesjonalnym trębaczem, grywał w najlepszych salach koncertowych świata. Ziemia, Powietrze, Ogień i Woda – symfonia Hazena jednoczy wszystkie żywioły.