Czym jest uzależnienie i skąd się pojawia w naszym życiu? Dlaczego tracimy kontrolę nad wykonywaniem niektórych czynności? Te i inne kwestie poruszyła psycholożka, terapeutka uzależnień dr Ewa Woydyłło-Osiatyńska podczas wykładu pt. „O psychologii uzależnień”. Hasło przewodnie tegorocznej edycji brzmi: „Wyzwania cywilizacyjne”.
Jak zauważa dr Ewa Woydyłło-Osiatyńska, uzależnienia mogą przybrać rozmaite formy. Najbardziej masowym uzależnieniem w Polsce jest uzależnienie od alkoholu, ale również bardzo dużo dzisiaj – zwłaszcza w grupie wiekowej młodszych dorosłych, spotyka się uzależnienia, które bardzo zaburzają życie osobiste, zawodowe i rodzinne – możemy zaliczyć do nich m.in. nagminne palenie marihuany. Ten rodzaj uzależnienia był na początku spowodowany przyjemnością, rozrywką, ale teraz stał się zachowaniem nałogowym. Oprócz tego mamy też cięższe narkotyki, które niekiedy nie potrzebują dużo czasu, żeby doprowadzić do sytuacji krytycznej – mówi dr Ewa Woydyłło-Osiatyńska.
Oprócz substancji chemicznych, mamy jeszcze zagrożenia, które również powodują uzależnienie, ale mają charakter behawioralny. Pewne zachowania, pewne rozrywki, pewne pokusy, pewne przyjemności mogą stać się dramatycznym problemem, z którym później człowiek sam nie może sobie poradzić. Uzależnienie to jest proces. Nikt się nie uzależnił w środę o godzinie czwartej. Zwykle zaczyna się jakimiś sygnałami, które mogą być całkowicie niezauważalne dla osoby, która temu podlega. Natomiast bywają zauważalne dla otoczenia. Ktoś widzi, że ta osoba zaczyna zaniedbywać obowiązki, ponieważ nie jest w stanie pozbierać się fizycznie np. po imprezie. My oczywiście potrafimy się bardzo dobrze ukrywać, dlatego nie jest to łatwa sprawa, żeby w porę i w odpowiednim momencie zaingerować – tłumaczy psycholożka.
Uzależnienie jest problemem wieloprzyczynowym. Podczas wykładu Prelegentka wyróżniła cztery istotne czynniki, które składają się na predyspozycje do uzależnień:
- czynnik społeczny – to taki, że żyjemy w środowisku, w którym inni również wpadają w nałogowe zachowania;
- czynnik genetyczny – w tym przypadku nauka jest jeszcze ciągle na etapie poszukiwań;
- czynnik środowiskowy – działania według pewnych wzorów, które widzimy wokół siebie;
- czynnik psychologiczny – do takich czynników należą m.in. wysoka wrażliwość, podatność na frustrację;
Jak mówi Prelegentka, uzależnienia są udręką życiową dla wielu ludzi i trzeba lepiej rozumieć, skąd w ogóle pojawią się w naszym życiu. Pojawiają się najczęściej z powodu braku umiejętności poradzenia sobie z uczuciami. I to takimi uczuciami, które bardzo często nas dotyczą – strach, gniew, smutek, żal, poczucie winy czy poczucie wstydu – tłumaczy dr Ewa Woydyłło-Osiatyńska.
Wszystkich chętnych zapraszamy do obejrzenia wykładu:
Wykład dofinansowano ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą Społeczna Odpowiedzialność Nauki.