OGÓLNOPOLSKA DEBATA NASZA PLANETANASZA WSPÓLNA PRZYSZŁOŚĆ

Kontynuacja obecnego systemu produkcji żywności doprowadzi do tego, że gleba przestanie rodzić a zapylające owady zginą. Kondycja zdrowotna ludzi jest coraz gorsza i mimo ciągłego wzrostu nakładu na ochronę zdrowia, przestaje być wydolna i w końcu się załamie. Musimy pamiętać, że dalsza wycinka lasów i trucie oceanów doprowadzi do spadku produkcji tlenu i nie będziemy mieli czym oddychać. Szczególnie, produkcja paszy dla ferm hodowlanych systemem monokulturowym na globalnym Południu mnoży miejsca, gdzie życie nie jest już możliwe. Oznacza to, że fale migrantów klimatycznych, które są jeszcze przed nami, mogą prowadzić do upadku systemu społeczno – gospodarczego zachodniego świata.
Rozwiązaniem jest stopniowa likwidacja ferm przemysłowych i w ślad za tym upraw monokulturowych. W to miejsce należy wprowadzić uprawy rolne i chów zwierząt w symbiozie z przyrodą. W efekcie zdrowie odzyska środowisko i człowiek. Ważnym efektem będzie silna redukcja emisji gazów cieplarnianych i olbrzymie oszczędności wody.
W trakcie sesji będziemy rozmawiać o warunkach, jakie trzeba będzie spełnić, aby tak daleko idąca transformacja systemu produkcji i konsumpcji żywności powiodła się. Przedstawione zostaną sposoby finansowania tej reformy.

WYSTĄPIENIA EKSPERCKIE:

„Jak zmienić system przemysłowej produkcji żywności dla ochrony zdrowia, klimatu i środowiska?”
dr hab. inż. Tadeusz Pomianek, prof. WSIiZ, Prezydent Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie

„Czy jedząc zużywamy więcej wody niż pijąc?”
Gabriela Karaś, studentka kierunku Zarządzanie, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie

PANELIŚCI:

dr Michał Pniak
R&D Manager and Co-owner in Biocont Polska Sp. z o.o.

Maria Staniszewska
Polski Klub Ekologiczny

Małgorzata Szadkowska
Prezeska Fundacji Compassion In World Farming Polska

Uprzemysłowienie rolnictwa, poprzez niszczenie siedlisk, zanieczyszczenie pestycydami i nawozami sztucznymi, nadmierne zużycie słodkiej wody, powoduje, że rolnictwo jest jedną z najpoważniejszych przyczyn spadku bioróżnorodności. Jednocześnie badania naukowych oraz doświadczenie rolników i rolniczek ekologicznych, potwierdzają, że ekologiczna intensyfikacja może z powodzeniem zapewnić wystarczającą ilość dobrej jakości żywności dla każdej osoby na świecie. Zabiegi polegające na utrzymywaniu dzikiej przyrody pomiędzy uprawami czy też w połączeniu z nimi, dostarczają siedlisk dzikim gatunkom zapylaczy niezbędnych w uprawach oraz gatunkom drapieżnym i pasożytniczym żywiących się gatunkami żerującymi na plonach. Poprawiają stosunki wodne, zadrzewienia chronią uprawy przed wichurami, są schronieniem dla wypasanych zwierząt. Różnorodność upraw, w tym międzyplony, z jednej strony poprawia funkcjonowanie gleby, w tym dostarczanie substancji odżywczych roślinom, wpływ na zdrowotność roślin dzięki symbiotycznym mikroorganizmom oraz mikroretencje wody w warstwie próchniczej. Z drugiej zaś różnorodność upraw, gatunków i ras zwierząt hodowlanych zwiększa odporność wytwarzania żywności na epidemie chorób roślinnych i zwierzęcych, a także na ekstremalne zjawiska pogodowe (deszcze nawalne, gradobicia, powodzie i susze). Ponowne połączenie upraw roślin z chowem zwierząt zapewnia cyrkularność wytwarzania żywności, bo zwierzęta żywią się min. resztkami po plonach czy też naszej żywności, roślinami niejadalnymi dla ludzi, a ich odchody i mocz są naturalnym nawozem.
Bioróżnorodność ekosystemów rolnych prowadzi do maksymalnego spadku ilości stosowanej chemii rolnej, antybiotyków i konieczności nawadniania, zmniejszając obciążenie pracą oraz wydatki rolników i rolniczek. Zapewnia jednocześnie wystarczającą ilość dobrej jakości żywności dla wszystkich oraz bioróżnorodność dzikiej przyrody koniecznej do przetrwania naszego gatunku.

WYSTĄPIENIA EKSPERCKIE:

„Nie ma żywności bez bioróżnorodności”
dr hab. Paulina Kramarz, prof. UJ, Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego, ekspertka forum Nauka dla Przyrody

„Małe i średnie gospodarstwa a bioróżnorodność obszarów wiejskich”
Iwona Stawarz, studentka kierunku Environmental Protection and Management, Wydział Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego

PANELIŚCI:

Rolnictwo jest sektorem bardzo wrażliwym na skutki zmiany klimatu. Niemal wszystkie czynniki decydujące o powodzeniu produkcji rolnej są obecnie modyfikowane przez globalne ocieplenie. Badania wykonane w Australii wykazały, że pomimo pozytywnego oddziaływania wyższego stężenia CO2 na intensywność fotosyntezy, wielkość plonów podstawowych zbóż w tym kraju w latach 1990 – 2015 mogła obniżyć się nawet o 27% (w odniesieniu do sytuacji, gdyby nie nastąpiła modyfikacja czynników klimatycznych). W Europie Centralnej, a więc także w Polsce, zmiana klimatu jest głównym powodem stagnacji wielkości plonów głównych zbóż uprawianych. Zwiększenie odporności rolnictwa na te negatywne zjawiska jest istotnym wyzwaniem, które musi zostać podjęte w nadchodzących latach. Nie będzie to możliwe bez redukcji emisji gazów cieplarnianych.
Rolnictwo, które jest źródłem 12 – 14% ich całkowitej, antropogennej emisji, będzie musiało uczestniczyć w działaniach na rzecz ochrony klimatu. Spowodowana tym konieczność transformacji tego sektor będzie kolejnym, trudnym wyzwaniem dla polskich rolniczek i rolników.
A przecież to nie jedyne wyzwania. Wysoka inflacja to zagrożenie zarówno dla producentów rolnych, jak i konsumentów. Wejście na europejski rynek produktów ukraińskich również budzi obawy o konkurencyjność.
W trakcie sesji chcielibyśmy porozmawiać o tych wyzwaniach i możliwych sposobach sprostania im. Czym przede wszystkim powinien zająć się nowy rząd. W jaki sposób może i powinien wspierać rolniczki i rolników aby podejmowali oni działania na rzecz ochrony klimatu i adaptacji do skutków tego procesu? Jakich działań oczekują od producentów rolnych młodzi konsumenci?

WYSTĄPIENIA EKSPERCKIE:

„Jak wspierać polskich rolników i rolniczki, aby włączyć ich do realizacji celów polityki klimatycznej?”
dr hab. inż. Zbigniew M. Karaczun, prof. SGGW, profesor w Katedrze Ochrony Środowiska i Dendrologii, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, współzałożyciel Climate Action Network Central and Eastern Europe (CAN CEE) i Koalicji Klimatycznej

„Czego Młodzieżowy Strajk Klimatyczny oczekuje od polityków w zakresie zmian polskiego rolnictwa?”
Kacper Blok, Młodzieżowy Strajk Klimatyczny

PANELIŚCI: