Lato minęło, a przebarwienia zostały – i co dalej?

Koniec lata to czas, kiedy cieszymy się wspomnieniami z wakacji, ale często musimy zmierzyć się także z problemem przebarwień skóry, które pojawiły się na skutek intensywnego kontaktu ze słońcem. Jak sobie z nimi radzić i jakie kroki podjąć, by skóra odzyskała zdrowy wygląd?

Przebarwienia skóry mogą powstać w wyniku nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV, które stymuluje melanocyty do produkcji melaniny. Skutkuje to nierównomiernym rozłożeniem barwnika w skórze, co objawia się jako brązowe plamy. Przyczynami mogą być również zmiany hormonalne, stosowanie niektórych leków, ziół fotouczulujących (jak dziurawiec, bergamotka, nagietek, rumianek), a także proces starzenia się skóry czy niewłaściwa jej pielęgnacja. Z uwagi na etiologię przebarwień wyróżniamy m. in. melasmę, plamy soczewicowate, piegi oraz przebarwienia pozapalne (PIH).

Z kolei ze względu na głębokość gromadzenia barwnika zmiany hiperpigmentacyjne dzielimy na: naskórkowe, skórne i mieszane, w przebiegu których melanina odkłada się odpowiednio w warstwach naskórka lub w skórze właściwej, bądź częściowo w naskórku, a częściowo w skórze właściwej. Podział ten determinuje wybór metody leczenia oraz możliwe do uzyskania efekty terapeutyczne.

Oczywiście znane powiedzenie „lepiej zapobiegać niż leczyć” sprawdza się doskonale także w odniesieniu do przebarwień skóry. Niezwykle ważne jest zapewnienie odpowiedniej ochrony przed słońcem. Stosowanie kremów z wysokim filtrem SPF (minimum 30) jest kluczowe, nawet w pochmurne dni. Należy unikać ekspozycji na słońce w godzinach największego nasłonecznienia (10:00-16:00). Noszenie odzieży ochronnej, kapeluszy oraz okularów przeciwsłonecznych również pomaga zminimalizować ryzyko pojawienia się przebarwień.

Jakie kosmetyki są skuteczne na przebarwienia?

Jeśli przebarwienia już się pojawiły, dostępnych jest kilka metod ich usuwania. Dobraniem odpowiedniej metody pielęgnacyjnej i leczniczej zajmują się kosmetolodzy i dermatolodzy. Jeśli problem dotyczy cery wrażliwej bądź suchej, należy zacząć od odbudowania bariery hydrolipidowej skóry, stosując kosmetyki o właściwościach regenerujących i nawilżających. Po odbudowaniu bariery naskórkowej można przystąpić do kolejnych etapów.

W domowej pielęgnacji w przypadku przebarwień sprawdzają się kosmetyki zawierające substancje aktywne, hamujące produkcję melaniny, takie jak: kwas kojowy, arbutyna, niacynamid (witamina B3). Działają one między innymi poprzez blokowanie tyrozynazy (enzymu kluczowego w syntezie melaniny) oraz hamowanie przenoszenia melanosomów (zawierających melaninę) z melanocytów do keratynocytów. W przypadku przebarwień warto sięgnąć także po preparaty, zawierające w swoim składzie kwasy AHA i BHA, np. kwas glikolowy i kwas salicylowy, czy retinoidy np. retninol, które złuszczają powierzchowne warstwy naskórka, co przyśpiesza usuwanie przebarwionych komórek oraz stymuluje regenerację skóry. Poza tym regularne złuszczanie naskórka pozwoli na zwiększenie przenikania innych substancji  o działaniu rozjaśniającym.

W kosmetyczce osób borykających się z problemem przebarwień powinna znaleźć się również witamina C, która znana jest ze swoich właściwości antyoksydacyjnych. Oprócz neutralizowania wolnych rodników, wspomaga ona syntezę kolagenu, co może poprawić strukturę i elastyczność skóry, a tym samym przyczynić się do ujednolicenia jej kolorytu. W leczeniu przebarwień sprawdzi się również kwas azelainowy. Działa on przeciwzapalnie, co jest szczególnie korzystne w przypadku przebarwień pozapalnych. Kwas ten również hamuje tyrozynazę, zmniejszając produkcję melaniny.

Metody zabiegowe

Jeśli regularne stosowanie kosmetyków nie przynosi oczekiwanych rezultatów, bardziej skuteczne mogą okazać się metody zabiegowe. Zabiegi takie jak laseroterapia czyli peelingi chemiczne często oferują szybsze i bardziej widoczne efekty.  Do najpopularniejszych laserów wykorzystywanych w redukcji przebarwień należą laser frakcyjny (np. CO2) i laser IPL (Intense Pulsed Light). W warunkach gabinetowych istnieje również możliwość wykonania silniejszych peelingów, o wyższych stężaniach, które penetrują do niżej położonych warstw skóry. Pozwala to na redukcję głębszych przebarwień. Wśród innych zabiegowych metod terapeutycznych warto wyróżnić mezoterapię, dermabrazję czy mikrodermabrazję. 

Każda z tych metod ma swoje wskazania i przeciwwskazania, dlatego ważne jest, aby skonsultować się ze specjalistą, który dobierze odpowiednią metodę do rodzaju skóry i typu przebarwień.

Przebarwienia posłoneczne skóry to problem, który może powracać, jeśli nie zadbamy o odpowiednią profilaktykę i pielęgnację. Ochrona skóry przed nawrotami przebarwień posłonecznych to proces, który wymaga systematyczności. Żeby cieszyć się zdrową skórą, pamiętaj o ochronie przeciwsłonecznej nie tylko w wakacje, ale przez cały rok.