Weronika Górska

Studentka 3 roku Informatyki na specjalizacji programowanie o profilu dualnym. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół nowoczesnych technologii: eye tacking i AI. Na co dzień zajmuje się testowaniem oprogramowania w rzeszowskiej firmie wytwarzającej oprogramowanie dla przedsiębiorstw. Prywatnie miłośniczka książek przygodowych i historycznych o XVIII-wiecznej Anglii.

Eye tracking po polsku oznacza okulografię czyli po prostu śledzenie ruchów gałek ocznych. Głównie ten termin kojarzy nam się z marketingiem i sprawdzaniem zainteresowania klientów konkretnymi produktami, jednak eye tracking ma wiele twarzy. Jedna z nich dotyczy możliwości rehabilitacji osób poszkodowanych i pomocy w komunikacji z otoczeniem.

Eye tracking – nowoczesne diagnozowanie

W ostatnich kilkudziesięciu latach nastąpił wzrost zainteresowania naukowców technologią śledzenia wzroku. Szybki rozwój tej technologii nastąpił dzięki coraz większej liczbie nowych narzędzi programowych oraz sprzętowych, ułatwiających prowadzenie badań eye trackingowych zarówno przez ekspertów, jak i początkujących użytkowników [1].

Podstawowym zadaniem eye trackera jest śledzenie ruchów gałek ocznych i przedstawienie aktualnego punktu fiksacji, czyli punktu, na który patrzy pacjent. Eye tracker to nowoczesne urządzenie umożliwiające wysyłanie poleceń komputerom.

Diagnozowanie za pomocą okulografu przebiega bezboleśnie. W badaniu możliwe jest sprawdzenie, czy pacjent podąża wzrokiem za obiektem płynnie i powolnie, czy raczej ruchy oczu (sakady) są krótkie i szarpane. Badanie sprawdza tor śledzenia ruchu gałek ocznych, jak również zdolność do skupiania się na wybranych elementach oraz odnajdywanie różnych przedmiotów na ekranie. Ponadto urządzenie sporządza dokumentację filmową, którą w każdej chwili można odtworzyć i przeanalizować. Przy pomocy eye trackera można również sprawdzić, czy badana osoba utrzymuje wzrok w danym punkcie przez dany okres czasu. Przykłady te pokazują, że nowoczesna technologia, jaką jest niewątpliwie eye tracking, pomaga w ocenie zdolności wzrokowych badanego.

Eye tracking – nowoczesne badanie dysleksji?

Obecnie dzięki nowym technologiom można zbadać wzrok dziecka za pomocą eye trackera. Taka konsultacja może być pomocna w zdiagnozowaniu takich problemów, jak na przykład zaburzenia akomodacji i widzenia obuocznego, wady wzroku, zez i niedowidzenie, które mogą towarzyszyć dysleksji.

Według badań A. Andrychowicz-Trojanowskiej osoby, które czytają sprawnie i szybko „wykonują krótsze fiksacje i dłuższe sakady, zaś liczba regresji, czyli powrotów wzrokiem do już wcześniej przeczytanych fragmentów jest mniejsza niż u osób, które czytają wolno” [3].

Firma Lexplore wykorzystuje eye tracking i sztuczną inteligencję do oceny szybkiego czytania, w tym także do wykrywania zaburzeń dysleksji. W leczeniu dysleksji wykorzystuje się nowoczesną metodę poprawy koncentracji i opanowania emocji, zwanej Biofeedback. Korzysta się z niej w leczeniu trudności w nauce, dysleksji, zaburzeń lękowych, depresji i uzależnień.[4] Obie technologie mogą ze sobą współpracować. Biofeedback wspomaga trenowanie wolicjonalnej kontroli ruchu gałek ocznych, za co pacjent jest nagradzany od razu, a to wspomaga jego motywację do dalszej pracy [9].

Eye tracker a ekspresowe wykrywanie wstrząsu mózgu i jego rehabilitacja

Firma Oculogica dostarcza urządzenie medyczne – EyeBOX, które w zaledwie 4 minuty potrafi diagnozować wstrząs mózgu u pacjenta. Test EyeBOX jest nieinwazyjny, wzdłużny, zasilany sztuczną inteligencją i prawie natychmiastowy, a jego celem jest obiektywna ocena wstrząsu mózgu na podstawie funkcji nerwu ocznego. Jego istotą jest śledzenie ruchów gałek ocznych [7]. Mówiąc o wstrząsie mózgu należy wspomnieć, że u 43% pacjentów po udarze mózgu rozpoznawany jest zespół pomijania stronnego,  który jest rodzajem zaburzenia, w którym chory nie dostrzega bodźców znajdujących się po jednej stronie przestrzeni. 20% chorych ma uszkodzoną lewą półkulę mózgu [4]. Aby to zobrazować możemy sobie wyobrazić, że z naszymi oczami jest wszystko w porządku, jednak zaczynamy pisać od środka strony, zdania czytamy od połowy, a jedząc zjadamy tylko połowę jedzenia.

Eye tracking sposób na komunikację

Eye tracker pozwala również odzyskać utraconą niezależność. Urządzenie wraz z odpowiednim oprogramowaniem służy do komunikacji między osobą sparaliżowaną a otoczeniem. Okulografia wykorzystywana jest także we wczesnej diagnozie autyzmu czy chorób psychicznych [7].

Urządzenie myGaze Power to eye tracker, który wraz a oprogramowaniem Eye Mouse Power pozwala na interesujące aktywności komputerowe, takie jak przeglądanie mediów społecznościowych, słuchanie muzyki, oglądanie filmów, granie w gry, a także posiada wiele programów do komunikacji  z innymi.

Warto obejrzeć również film pokazujący różne możliwości tej technologii.

Bibliografia:

1. Reingold E.M., Eye tracking research and technology: Towards objective measurement of data quality, Visual Cognition, 2014 Vol. 22, Nos. 3–4, 635–652, http://dx.doi.org/10.1080/13506285.2013.876481., dostęp: 24.10.2021
2. Konkel M., A. Drozd, M. Nowacka-Kłos, R. Hansdorfer-Korzon, M. Barn, Zespół pomijania stronnego u pacjentów po udarze mózgu — przegląd metod fizjoterapeutycznych, Via Medica, Tom 9, Nr 5 (2015), dostęp: 24.10.2021
3. Andrychowicz-Trojanowska A., Parametry okoruchowe ucznia szybko czytającego, Applied Linguistics Papers 25/3: 2018, 89–105., dostęp: 24.10.2021
4. https://www.researchgate.net/publication/271204156_Eye_Tracking_Controlled_Biofeedback_for_Orthoptic_Diagnosis_and_Fusion_Therapy, dostęp: 24.10.2021
5. https://www.lexplore.com/en/, dostęp: 24.10.2021
6. http://dyslektyk.pl/badanie-wzroku-dzieki-eye-trackingowi-moze-pomoc-zdiagnozowac-dysleksje/, dostęp: 24.10.2021
7. https://oculogica.com/, dostęp: 24.10.2021
8. https://tactustherapy.com/what-is-left-neglect/, dostęp: 24.10.2021
9. https://biomed.org.pl/baza-wiedzy/eye-tracking-w-neurorehabilitacji/, dostęp: 24.10.2021
10. https://biomed.org.pl/baza-wiedzy/co-to-jest-biofeedback/, dostęp: 24.10.2021
11. https://righteye.com/, dostęp: 24.10.2021
12. https://twitter.com/mbraintrain/status/946679290590060544, dostęp: 24.10.2021