Oficjalna polska premiera wyprodukowanego przez Fundację Tygodnika Powszechnego filmu „Ukos światła” w reżyserii Wojciecha Szumowskiego odbyła się podczas 62. edycji Krakowskiego Festiwalu Filmowego. Partnerem Strategicznym tej wyjatkowej produkcji jest Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie.
Bohaterem filmu Wojciecha Szumowskiego jest Dariusz Popiela – polski kajakarz górski, czterokrotny medalista mistrzostw świata, dwukrotny mistrz Europy. Tym razem poznajemy go jako aktywistę przywracającego pamięć o zaniedbanych cmentarzach żydowskich.
Dlaczego sportowy mistrz Europy zajął się przywracaniem pamięci po ofiarach II wojny światowej? „Mija rocznica, kiedy pół miasta zginęło, a tu nikt nawet nie pali świeczki” – wyjaśnia swoją motywację Dariusz Popiela.
***
„UKOS ŚWIATŁA” JEST OPOWIEŚCIĄ o odzyskiwaniu pamięci przez podhalańską społeczność. Grupa młodych ludzi skupionych wokół Darka Popieli kajakarza, sportowca, człowieka, który nie zgadza się na to by hitlerowski zamiar wytarcia z historii Żydów się spełniał, prowadzi prace na starym, zapomnianym cmentarzu żydowskim.
ABY PAMIĘTAĆ, trzeba najpierw przypomnieć. Odszukać ślady, odszyfrować informacje, zweryfikować, wyciągnąć z pamięci żyjących jeszcze świadków. Naturalny przebieg wydarzeń związanych z odnową cmentarza wyznacza również rozwój dramaturgiczny filmu. Ciągle nowe, zaskakujące chwile. Bohaterowie podnoszą wywrócone macewy, odkopują je spod darni, odznaczają masowe mogiły z II Wojny Światowej, rozmawiają z mieszkańcami. Dzięki tym rozmowom macewy spod stodół trafiają na miejsce swojego pierwotnego przeznaczenia.
TRWA PRZYWRACANIE godnej pamięci o ludziach, którzy tu żyli. Z imienia i nazwiska. Odpowiedni ukos światła pozwala odczytać zatarte litery na kamiennej macewie. Wysiłek włożony w zebranie opowieści lokalnych mieszkańców przywraca pamięć o żydowskich sąsiadach, którzy zginęli podczas Zagłady. Zobaczymy tu niezwykłe spotkania, jak się okazuje, także i samych bohaterów filmu z nieznaną historią własnej rodziny. Portrety zaangażowanych w prace uzupełniają portret głównego bohatera filmu. Dariusz ma rzadki dar, pewien rodzaj pozytywnej energii, która przekonuje nawet tych ostrożnych.
WÓJT, KSIĄDZ i przede wszystkim mieszkańcy Czarnego Dunajca obserwują z zainteresowaniem i akceptują zmiany zachodzące na cmentarzu. Bardzo często sami angażują się w pomoc przy
pracach porządkowych.
FILM JEST OPOWIEŚCIĄ o odczytywaniu – z macew, z dokumentów, z sąsiedzkiej pamięci – historii przedwojennej i wojennej Polski. Młodzi ludzie w Krościenku, w Grybowie, w Czarnym Dunajcu i wielu innych miejscach w Polsce sukcesywnie oświetlają światłem pamięci imiona konkretnych osób.
***
WOJCIECH SZUMOWSKI
Urodził się w 1961 roku w Bielsku-Białej. Absolwent łódzkiej szkoły filmowej na Wydziela Reżyserii. Reżyser, dokumentalista i producent, od ponad 30 lat aktywny w branży filmowej i telewizyjnej. Autor wielu nagradzanych i docenianych filmów dokumentalnych, wyświetlanych na kanałach telewizyjnych na całym świecie (m.in Al Jazeera, TVP, TVN, Discovery, BBC WORLD) Laureat wielu nagród na festiwalach w Warszawie, Łodzi, Cervino, Syczuanie i Vancouver, dwukrotnie uhonorowany Grand Press Award w 2010 i 2013 roku. Obecnie szef STUDIO SZUMOWSKI, niezależny twórca i reżyser. Wcześniej producent i reżyser dla DISCOVERY HISTORIA TVN i TVN, a w latach 2000 – 2001 szef redakcji dokumentu w TVP2 gdzie stworzył koncepcję i wprowadził pasmo filmu dokumentalnego POLSKA BEZ FIKCJI. Wielokrotnie nagradzany na polskich i międzynarodowych festiwalach i wydarzeniach branżowych.
Producentem filmu jest Fundacja Tygodnika Powszechnego, a Wyższa Szkoła informatyki i Zarządzania w Rzeszowie to Partner Strategiczny. Scenariusz i reżyseria: Wojciech Szumowski, bohaterowie: Dariusz Popiela, Anna Kolbrecka, Aleksander Schwarz, Karolina Panz, Rut Kurkiewicz Grocholska, Wojciech i Grzegorz Głowacz oraz inni. Wybrane publikacje prasowe zobacz TUTAJ.
23 listopada br. w Filharmonii Podkarpackiej odbędzie się uroczysta premiera filmu „Ukos światła” oraz spotkanie z reżyserem Wojciechem Szumowskim i z Dariuszem Popielą. Szczegóły dotyczące rejestracji na to wydarzenie zostaną opublikowane w terminie późniejszym.
