W Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie odbył się wykład prof. Tadeusza Pomianka, prezydenta WSIiZ, zrealizowany w ramach cyklu Seminariów Naukoznawczych, których inicjatorem jest dr hab. Konrad Szocik, prof. WSIiZ. Spotkanie było okazją do refleksji nad stanem współczesnego świata, kierunkiem rozwoju cywilizacyjnego oraz rolą, jaką w tych procesach powinna odgrywać edukacja, zwłaszcza na poziomie wyższym.
W pierwszej części wystąpienia dr hab. inż. Tadeusz Pomianek, prof. WSIiZ, przedstawił szeroką diagnozę współczesnego świata, wskazując na coraz bardziej złożony i pogłębiający się kryzys cywilizacyjny. Zaznaczył, że żyjemy w epoce niezwykle dynamicznych przemian, którym towarzyszy jednoczesne występowanie wielu zagrożeń o globalnym zasięgu.
Do najpoważniejszych wyzwań zaliczył:
- zagrożenia ekologiczne – przede wszystkim zmianę klimatu, która wpływa na wszystkie obszary życia społecznego i gospodarczegoc oraz utratę bioróżnorodności;
- możliwość globalnych konfliktów zbrojnych, w tym ryzyko użycia broni nuklearnej;
- postępującą dezinformację i manipulację informacją, szczególnie intensyfikowaną przez media społecznościowe;
- upadek tradycyjnych autorytetów i wartości, prowadzący do relatywizmu moralnego i osłabienia więzi społecznych;
- rozwój niekontrolowanej technologii, w tym sztucznej inteligencji stosowanej w systemach militarnych i nadzorczych.
Wskazane zjawiska, choć różne w swej naturze, tworzą razem złożoną sieć współzależności, która w coraz większym stopniu wpływa na kształt globalnego porządku.
Rola edukacji w obliczu kryzysu
W kontekście rosnących wyzwań, prof. Pomianek podkreślił szczególną odpowiedzialność, jaka spoczywa na systemie edukacji, a zwłaszcza na uczelniach wyższych. Jego zdaniem, instytucje akademickie powinny wyjść poza tradycyjną rolę dostarczyciela wiedzy zawodowej i technologicznej.
Istotnym zadaniem uczelni jest dziś:
- kształtowanie dojrzałości obywatelskiej i moralnej studentów,
- promowanie interdyscyplinarnego podejścia do problemów,
- rozwijanie umiejętności krytycznego myślenia i refleksji nad konsekwencjami postępu technologicznego,
- wzmacnianie odporności intelektualnej wobec manipulacji i uproszczonych narracji medialnych.
Prof. Pomianek zwrócił uwagę, że w czasach nadprodukcji informacji, coraz trudniejsze staje się odróżnianie wiedzy rzetelnej od zmanipulowanej. Młode pokolenia funkcjonują w przestrzeni cyfrowej, która kształtuje nie tylko ich styl komunikacji, ale także światopogląd. Dlatego uczelnie powinny aktywnie włączać się w proces kształcenia świadomego uczestnika życia społecznego – zdolnego do rozumienia złożoności świata i podejmowania odpowiedzialnych decyzji.
Edukacja a nowoczesne technologie
W dalszej części wykładu prelegent odniósł się do roli technologii w procesie edukacyjnym. Podkreślił, że choć cyfrowe narzędzia dydaktyczne, takie jak platformy e-learningowe, sztuczna inteligencja czy wirtualna rzeczywistość, mają ogromny potencjał wspierający naukę, nie mogą one zastąpić relacji międzyludzkich i kształcenia postaw. Nowoczesna edukacja powinna łączyć innowacyjność z głębokim zakorzenieniem w wartościach humanistycznych.
Zdaniem prof. Pomianka, transformacja cyfrowa uczelni musi odbywać się w sposób przemyślany i odpowiedzialny, uwzględniając nie tylko potrzeby rynku pracy, ale także długofalowe skutki społeczne. Kształcenie powinno przygotowywać studentów nie tylko do zawodu, ale do świadomego życia w świecie pełnym niepewności i szybkich zmian.
Kończąc swoje wystąpienie, prof. Pomianek wskazał na potrzebę kształtowania nowej kultury akademickiej, opartej na otwartości, dialogu, etyce i odpowiedzialności społecznej. Zwrócił uwagę, że uczelnie powinny być przestrzenią nie tylko dla transferu wiedzy, ale również dla budowania wspólnoty i współdziałania w imię dobra wspólnego.
W jego opinii, przyszłość edukacji wyższej to nie tylko adaptacja do zmian technologicznych, ale przede wszystkim odważne stawianie pytań o sens, cel i konsekwencje podejmowanych działań. Uczelnia powinna być miejscem, w którym nauka łączy się z refleksją, a wiedza z odpowiedzialnością.
