Miło nam poinformować, iż wydana została książka „Edukacja akademicka w perspektywie krytycznej. Studenci wobec neoliberalnej polityki kształcenia w szkole wyższej” autorstwa dr Andrzeja Rozmusa, Prorektora ds. Nauczania WSIiZ. Książka ukazała się nakładem Oficyny Wydawniczej „Impuls” i Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie.
Głównym celem naukowym przedstawionej monografii jest opis i analiza wielorakich skutków transformacji szkolnictwa wyższego w Polsce i neoliberalnych reform ostatnich lat w odniesieniu do procesu kształcenia i funkcjonowania samych uczelni. Instrumentarium teoretyczno-pojęciowe służące do realizacji celu naukowego pracy, zostało wywiedzione z nurtu badań nad edukacją określanego mianem pedagogiki krytycznej. Monografia składa się z sześciu rozdziałów zawierających odwołania do rozpraw naukowych krajowych i zagranicznych badaczy oraz prezentację wyników badań własnych. Głównym celem podjętych badań własnych było rozpoznanie stopnia i zakresu w jakim studenci wybranych szkół wyższych wyrażają (odzwierciedlają) w swoich opiniach ideologię neoliberalną w odniesieniu do strukturalnych składników procesu kształcenia. Powiązana z tym celem, ważna kwestia dotyczyła również odznaczenia, określenia i opisania współcześnie dominującego paradygmatu dydaktyki akademickiej. Cel badań został zrealizowany dzięki badaniom ilościowym i jakościowym, w których ważna była triangulacja podejść badawczych, metod i rodzajów badań oraz triangulacja teorii.
W wyniku studiów literaturowych oraz badań własnych zaprojektowano zestaw wytycznych dla „krytycznej” dydaktyki akademickiej. Pożądane elementy zostały odniesione do trzech obszarów: środowiska edukacyjnego, predylekcji i zachowań studentów oraz predylekcji i zachowań nauczycieli akademickich.
Rozprawa Andrzeja Rozmusa pojawia się w szczególnym dla Polski okresie kolejnej kontrrewolucji ideologicznej i ustrojowej, która stanowi przejście od neoliberalnej polityki państwa w latach 1989–2015 do polityki zorientowanej na demokratyczny autorytaryzm. Jest zatem o tyle ważna dla nauk społecznych, że pozwala spojrzeć z interdyscyplinarnej perspektywy na transformację szkolnictwa wyższego. Wykorzystanie filozofii i pedagogiki krytycznej staje się podstawą do badań akademickiej edukacji w sferze publicznej.
Uprzednia rekonstrukcja przenikania do edukacji neoliberalnej ideologii, w tym jej głównych źródeł i przesłanek teoretycznych oraz ujętych w międzynarodowych ekspertyzach i raportach, staje się dla autora warunkiem zrozumienia kontekstu uwikłania w nią procesu kształcenia uniwersyteckiego w Polsce. Jego książka jest erudycyjna, a przy tym zawiera odwołania do najnowszych rozpraw naukowych krajowych i zagranicznych badaczy neoliberalnych uwarunkowań oraz praktyk w szkolnictwie wyższym.
W części opisującej stan ewolucji szkolnictwa wyższego po 1989 roku Andrzej Rozmus sięga do faktograficznych danych oraz wyróżnia cztery okresy transformacji szkolnictwa wyższego w latach 1989–2018. Zaproponowane podejście badawcze do strukturalnych elementów procesu kształcenia w opinii studentów jest interesujące i pozwala na wielostronne uchwycenie interesujących danych. Tym bardziej jest to ciekawe, że autor łączy paradygmat badań ilościowych z egzemplifikacją badań jakościowych, co pozwala wniknąć w wybrane aspekty tego procesu.
Z recenzji prof. dr. hab. Bogusława Śliwerskiego
