Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Logika w Polsce w XX wieku” (22 września 2022 r., WSIiZ, Rzeszów) stanowiła dopełnienie publikacji „Leksykon logików 1900-1939”. Pozycja ta to pierwsze w dziejach kompendium wiedzy o historii logiki w Polsce w okresie największych sukcesów naukowych w tej dziedzinie.

Logika stanowi jedną z najwspanialszych kart w historii całej nauki polskiej. Nie jest to wiedza powszechna, choć taka być powinna, „Leksykon logików 1900-1939”  ma służyć temu, aby przynajmniej w Polsce ta wiedza stała się bardziej znana – powiedział w czasie konferencji prof. dr hab. Jan Woleński, prof. WSIiZ, pomysłodawca Leksykonu i jeden z Autorów publikacji.

Publikacja przedstawia sylwetki i dokonania logików polskich, rozpoczynających swe kariery naukowe w okresie od przełomu XIX i XX wieku do 1945 roku. Uwzględnione zostały nie tylko osoby koncentrujące się na badaniach logicznych, głównie matematycy i filozofowie, ale i takie, dla których logika była pobocznym polem zainteresowań, na przykład językoznawcy, filologowie, socjologowie i psychologowie.

Książka zawiera ponad 140 not i biogramów  wybitnych uczonych m.in.: Kazimierza Twardowskiego, Mariana Smoluchowskiego, Władysława Tatarkiewicza, Alfreda Tarskiego. Autorami „Leksykonu logików polskich 1900-1939” są:  dr hab. Andrzej Dąbrowski, prof. UP, dr Magdalena Hoły-Łuczaj, dr Andrew Schumann, prof. WSIiZ, dr Konrad Szocik oraz prof. dr hab. Jan Woleński.

Prof. Woleński w czasie prezentacji Leksykonu zwrócił uwagę na dokonania Warszawskiej Szkoły Logicznej oraz na jej podwójny rodowód czyli powiązania zarówno z matematyką, jak i filozofią. Podkreślał także zróżnicowanie naukowców tworzących Warszawską Szkołę Logiczną: w jej skład wchodziły osoby wywodzące się z zamożnych, jak i z biednych rodzin, byli to zarówno Polacy jak i Żydzi, a ich poglądy polityczne reprezentowały całe spektrum ówczesnych koncepcji, od komunizmu po prawicowy konserwatyzm. Dla wszystkich jednak rozwijanie logiki stanowiło życiową misję.

Dr Magdalena Hoły-Łuczaj zaznaczyła, że w losach opisywanych postaci wyraźnie widać, jak bardzo w omawianym czasie ważna była debata i wymiana myśli tocząca się między ośrodkami naukowymi oraz za pomocą czasopism naukowych. Zgodził się z nią dr Andrew Schumann, prof. WSIiZ, dodając przy tym, że polska logika osiągnęła najwyższy światowy poziom nie tylko dzięki genialnym jednostkom, ale całemu środowisku, w którym jednostki te mogły funkcjonować.

Wszyscy obecni na prezentacji Autorzy Leksykonu podkreślali, jak wielką wagę przywiązywano w Polsce po 1918 roku do znaczenia logiki i jakim ta dyscyplina cieszyła się prestiżem. Zwrócono uwagę także na fakt, jak bardzo logika inspirowała przedstawicieli innych nauk oraz wpłynęła na rozwój m.in. kryptografii oraz informatyki.

Przedmiotem dyskusji i referatów w dalszej części konferencji były problemy nauczania logiki w Polsce i stan historii logiki jako dziedziny badań. Konferencja „Logika w Polsce w XX wieku” została zrealizowana w ramach projektu dofinansowanego z Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki „Fundamenty”.