Wykładowczyni WSIiZ współtworzy europejskie standardy wykorzystania AI w nauczaniu języków obcych

Udział dr Pauli Wieczorek, Prodziekan Kolegium Mediów i Komunikacji Społecznej WSIiZ, obejmował współtworzenie europejskich rekomendacji i standardów dotyczących odpowiedzialnego wykorzystania sztucznej inteligencji w dydaktyce języków obcych, opracowywanych z partnerami z konsorcjum SUNRISE oraz z uczelniami z całej Europy.

Wydarzenie było częścią prestiżowej inicjatywy “Artificial Intelligence Month (AI Month)”, zainicjowanej przez European University Cyprus, poświęconej wpływowi sztucznej inteligencji na edukację, badania naukowe, sektor biznesowy oraz funkcjonowanie współczesnych społeczeństw.

Międzynarodowa współpraca

W BIP uczestniczyli dyrektorzy centrów językowych, wykładowcy języków obcych oraz eksperci związani z dydaktyką językową i transformacją cyfrową. W szkoleniu wzięli udział przedstawiciele uczelni należących do sieci SUNRISE, m.in.:

● Technische Universität Ilmenau (Niemcy)

● Université de Technologie de Compiègne (UTC) (Francja)

● Polytechnic Institute of Viana do Castelo (PUVC) (Portugalia)

● Free University of Bozen-Bolzano (unibz) (Włochy)

● European University Cyprus (EUC)

● University of Information Technology and Management in Rzeszów (WSIiZ)

A także partnerzy spoza konsorcjum, m.in. Aristotle University of Thessaloniki (Grecja), Université de Lille (Francja), Aarhus University (Dania) i firma technologiczna eduCheck.

Zespoły pracowały nad najważniejszymi wyzwaniami współczesnej edukacji językowej w erze AI, analizując m.in.:

● jak dostosować metody nauczania języków obcych do pracy z narzędziami AI,

● jak projektować zadania i kursy odporne na nadużycia,

● jak świadomie wykorzystywać AI przy tworzeniu materiałów i na zajęciach,

● jak unowocześnić system oceniania kompetencji językowych,

● jakie szanse i zagrożenia niesie wprowadzanie AI do dydaktyki,

● jakie ramy prawne i etyczne obowiązują w tym obszarze,

● kiedy i w jaki sposób AI może być stosowana w procesie nauczania, zgodnie z europejskimi wytycznymi.

Wykład dr Pauli Wieczorek i prof. Jamesa Mackaya: Bias in Generative AI

Trzeciego dnia programu dr Paula Wieczorek oraz prof. James Mackay (profesor literatury i kultury cyfrowej, Kierownik Katedry Nauk Humanistycznych EUC) poprowadzili sesję ekspercką „Bias in Generative AI”.

Prof. Mackay omówił działanie modeli językowych, ich możliwości i ograniczenia, a także mechanizmy generowania treści. Dr Wieczorek skupiła się na kluczowych zagadnieniach etycznych, takich jak geneza i konsekwencje stronniczości algorytmicznej, współczesne formy tzw. algorytmicznych uprzedzeń oraz stereotypizacja różnych grup etnicznych i kulturowych w mediach, literaturze i filmie.

W swojej prezentacji przedstawiła również przegląd krótkich filmów z gatunku science fiction, które w przystępny sposób ukazują, jak niekompletne bazy danych oraz uproszczenia algorytmiczne utrwalają nierówności i stereotypowe przedstawienia określonych społeczności. Materiały te okazały się wartościowym narzędziem dydaktycznym — idealnym do wykorzystania na zajęciach z języka angielskiego jako inspiracja do dyskusji, projektów grupowych oraz ćwiczeń z analizy krytycznej.

Podkreślono również, że tego rodzaju wizualizacje wpływają na sposób, w jaki uczniowie postrzegają świat. Jeśli modele AI powielają istniejące schematy, młodzi ludzie często przejmują je jako neutralne lub oczywiste. Omówiono też przykłady stereotypowych wizerunków generowanych przez AI, w tym zniekształcone przedstawienia rdzennych Amerykanów. W dyskusji uczestnicy zwrócili uwagę, że narzędzia generatywne bardzo często automatycznie narzucają domyślny kontekst amerykański, nawet w sytuacjach, w których konieczne byłoby pokazanie szerszego, wielokulturowego spektrum.

W drugiej części sesji dr Wieczorek i prof. Mackay poprowadzili warsztaty rozwijające praktyczne umiejętności nauczycieli. Pierwsza grupa pracowała nad tym, jak uświadamiać studentom przejawy stronniczości AI oraz jak tworzyć proste, angażujące zadania wspierające rozwój krytycznego myślenia. Druga grupa skupiła się na tym, jak unikać nieświadomego powielania uprzedzeń w materiałach dydaktycznych przygotowywanych z pomocą AI, tak aby tworzone treści były bardziej inkluzywne, precyzyjne kulturowo i wolne od niezamierzonych uproszczeń. Uzupełnieniem warsztatów była prezentacja firmy eduCheck, która zaprezentowała koncepcję nowego narzędzia wspierającego nauczycieli w tworzeniu materiałów dydaktycznych pozbawionych algorytmicznej stronniczości.

Warsztaty

Każdego dnia po wykładach odbywały się warsztaty poświęcone praktycznemu wykorzystaniu sztucznej inteligencji w nauczaniu języków obcych – jednemu z priorytetów Erasmus+ i konsorcjum SUNRISE.

Zespoły pracowały nad:

● projektowaniem zadań i kursów dostosowanych do pracy z AI,

● tworzeniem materiałów pozwalających rzetelnie oceniać kompetencje językowe mimo obecności narzędzi AI,

● opracowywaniem wskazówek dotyczących etycznego i odpowiedzialnego użycia AI,

● przygotowywaniem propozycji szkoleń dla nauczycieli języków obcych,

● wymianą doświadczeń w pracy ze studentami z różnych krajów i kultur.

Rezultaty warsztatów zostaną dopracowane podczas sesji online w styczniu 2026 r., a ich efektem będzie podręcznik dla nauczycieli języków obcych, który ukaże się w pierwszej połowie 2026 roku.

Efekty i znaczenie udziału WSIiZ

Udział WSIiZ w programie „AI in Language Learning Didactics” znacząco wzmacnia współpracę międzynarodową Uczelni w obszarze dydaktyki języków obcych oraz odpowiedzialnego wykorzystania sztucznej inteligencji w edukacji. Projekt idealnie wpisuje się w założenia konsorcjum SUNRISE, obejmujące m.in. rozwój kompetencji językowych, wielokulturowość, cyfrową transformację i otwartość na innowacje.

Podczas pobytu dr Paula Wieczorek zainicjowała również rozmowy dotyczące rozszerzenia współpracy między uczelniami, w tym w szczególności w obszarze potencjalnych programów double degree, wspólnych działań dydaktycznych oraz projektów skierowanych do studentów uczących się języków obcych. Dodatkowym, bardzo wymiernym efektem współpracy jest zacieśnienie relacji z European University Cyprus. Już w styczniu 2026 roku WSIiZ odwiedzi prof. James Mackay, który wystąpi jako keynote speaker podczas międzynarodowej konferencji Shapes of Dystopia.