Maciej Ryś, PhD

Adiunkt na Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie. Wiceprezes Proidea, jednej z największej agencji Europy Środkowo-Wschodniej, specjalizujących się w budowaniu społeczności i wydarzenia IT. Założyciel i lider Smogathonu, globalnej inicjatywy zwalczającej zanieczyszczenie powietrza za pomocą technologii i innowacji. Absolwent University of York, University of Hong Kong oraz Akademii Leona Koźmińskiego. Obronił z wyróżnieniem rozprawę doktorską “Invention Development Methods. The Case of the Hackathon” w maju 2020. Nagrodzony York Award i wymieniony jako 2016 New Europe 100 changemaker przez Res Publica, Google, Visegrad Fund i Financial Times. Prelegent na różnych międzynarodowych konferencjach, w tym TEDx i TechCrunch.

Warto zacząć od odpowiedzi na proste pytanie – czym są hackathony? Ogólnie przyjmuje się, że jest to narzędzie lub metoda rozwoju pomysłów i innowacji, w której uczestnicy stawiają czoła konkretnemu wyzwaniu lub grupie wyzwań w wyznaczonym czasie, a ważnym wyróżnikiem tej metody jest współpraca oraz rywalizacja.

„Hackathon” łączy w sobie słowa „hack” i „marathon”. Niektórzy twierdzą, że hackathony są z nami już od dawna, przywołując przykład projektu Manhattan, w którym zebrano ekspertów z wielu branż a ich głównym celem było zbudowanie w określony czasie bomby atomowej. Jednak w znanej dziś formie, pierwsze tego typu wydarzenie miało prawdopodobnie miejsce 4 czerwca 1999 r. w Calgary, z inicjatywy OpenBSD, w odpowiedzi na nowe amerykańskie prawa eksportowe, z nazwą przypisaną Nielsowi Provosowi lub Theo de Raadtowi.

Jednakże inni twierdzą, że pierwszy hackathon zorganizowano podczas konferencji JavaOne w czerwcu 1999 r., gdzie John Gage rzucił wyzwanie programistyczne zebranym uczestnikom. Co ciekawe, organizatorzy obydwu wydarzeń prawdopodobnie nie wiedzieli nawzajem o swoim istnieniu.

Pierwsze hackathony nie miały na początku podstawy teoretycznej – były spontaniczną odpowiedzią na konkretne wyzwania związane z branżą technologiczną. Mimo różnych podejść, zyskały popularność stały się one fenomenem w branży IT w latach 2000. Metoda rozwijała się i przenikała do kolejnych branż, jednocześnie przyciągając szersze grupy docelowe. Dziś tysiące takich wydarzeń odbywa się w różnych branżach: technologicznej, medycznej, prawnej, gamingowej, kosmicznej, ekologii czy nawet marketingu. Co roku pojawiają się nowe możliwości i pomysły na wykorzystanie tej metody zarówno do wdrażania i pozyskana innowacji, employer brandingu, nowoczesnego nauczania, rekrutacji czy wpływu na aktywizm społeczny. Nie uczestniczą już w nich tylko informatycy – w zależności od typu wyzwania zadanego na wydarzeniu, grupa docelowa może być otwarta zarówna dla świata IT, jak i specjalistów zarządzania, marketingu, designu, grafiki, architektury, medycyny czy biologii – to tylko kilka wybranych przykładów.

Kto bierze udział w hackathonach i jak je wygrywać?

Hackathony cieszą się rosnącym zainteresowaniem w wielu branżach, jednakże ich organizacja niesie ze sobą pewne wyzwania, bo wymaga dużych zasobów i umiejętnego zarządzania. Moje najnowsze badania przeprowadzone na 109 uczestnikach takich wydarzeń pokazują, że osoby zapisujące się do udziału w hackathonach robią to głównie dla wyzwań, nauki i możliwości nawiązywania kontaktów, a nie dla nagród pieniężnych. Jest to sprzeczne wobec branżowych trendów, gdzie organizatorzy hackathonów prześcigają się w wielkości puli nagród. Co więcej, te ustalenia mogą wpłynąć na przyszłe podejście do organizacji i promocji hackathonów w kontekście edukacji, świata akademickiego i biznesu.

Rysunek 1. Źródło: Ryś, Maciej. “Motivating Innovative Education Methods with Hackathon Attendance.” Innovations in Education and Teaching International, 2023, 1–10.

Więcej na ten temat można przeczytać tutaj: „Motywowanie innowacyjnych metod edukacji poprzez udział w hackathonie”.

Obecnie, wraz z rozwojem hackathonów, pojawia się coraz więcej pytań na temat tego, w jaki sposób wygrywać tego typu współzawodnictwo, jakie są dobre praktyki, co wyróżnia zespoły odnoszące sukcesy na takich wydarzeniach. Do tych zagadnień postanowiłem się odnieść wraz z Peterem Gloorem z Massachusetts Institute of Technology (MIT, USA). Nasze badania przeprowadzone wśród 281 uczestników hackathonów podkreślają kluczową rolę komunikacji między nimi oraz wymiany wiedzy.

Ustalenia te nie tylko potwierdzają istniejące wcześniej badania, ale także podkreślają znaczenie współpracy w zespole. Dla przyszłych organizatorów i uczestników hackathonów, uwzględnienie tych aspektów może być kluczem do osiągnięcia lepszych wyników. Z kolei dla biznesu, zrozumienie tych mechanizmów może prowadzić do rozwiązań przyszłych wyzwań i wdrożenia innowacji.

Więcej na ten temat można przeczytać tutaj: „W legendach jest prawda: lekcje na temat wydajności zespołów podczas hackathonów”.

Dwie wspomniane publikacje to dopiero początek szerszej analizy i badania hackathonów. Obecnie planuję publikację książki opartej o badania 43 różnych wydarzeń, w sumie ponad 3000 godzin obserwacji oraz 146 wywiadów zarówno z uczestnikami, jaki i organizatorami i mentorami. Zadaniem tej publikacji będzie ustrukturyzowanie aktualnej wiedzy na temat hackathonów, próba wyjaśnienia wewnętrznych mechanizmów ich działania, zaproponowanie praktycznego podręcznika na temat organizacji takich wydarzeń, a także próba podjęcia dyskusji na temat przyszłości hackathonów.

Bibliografia

Ryś, Maciej. “Invention Development The Hackathon Method.” Knowledge Management Research & Practice, 2021, 1–13.

Ryś, Maciej. “Motivating Innovative Education Methods with Hackathon Attendance.” Innovations in Education and Teaching International, 2023, 1–10.

Ryś, Maciej, and Peter A Gloor. “There Is Truth in Legends: Lessons for Team Performance From Hackathons.” Computer 56, no. 8 (2023): 38–47.