Spotkanie odbyło się w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie. Sala w której Profesor Jerzy Bralczyk wygłosił wykład wypełniona była po brzegi, część młodszych uczestników spotkania siedziała nawet na scenie. Wśród zgromadzonych znaleźli się przedstawiciele świata nauki, mediów, polityki oraz duchowieństwa. Wszystkich zebranych – otwierając oficjalnie spotkanie – powitał Rektor WSIiZ, dr Wergiliusz Gołąbek. W kilku słowach przedstawił wybitnego gościa oraz zaprosił na spotkanie promocyjne książki "Architekt wolnej Polski. Świat idei i wartości Tadeusza Mazowieckiego", które odbędzie się 8 maja o godzinie 18:00 w Filharmonii Podkarpackiej im. Artura Malawskiego w Rzeszowie.
Następnie głos zabrał Profesor Jerzy Bralczyk, którego wystąpienie okazało się być prawdziwym popisem umiejętności oratorskich, pełnym intelektualnych treści oraz poczucia humoru. Na początku Profesor podzielił się wątpliwościami:
– Kwestia naukowości retoryki jest problematyczna, chociaż wiele nauk z niej wyrosło. Nie wiemy czy należy retorykę nazywać nauką czy może sztuką. Nie wiadomo nawet czy retoryka jest dobra. Umiejętność pięknego i przekonującego mówienia bywa postrzegana jako zwodnicza, mająca na celu nie dochodzenie do prawdy, ale manipulację.
Profesor w swoim wystąpieniu podkreślał znaczenie naturalności i spontaniczności wypowiadania się. Te dwa elementy są podstawą wiarygodności oraz skuteczności w komunikacji, trudno je jednak objąć ramami teoretycznymi.
Okazuje się, że ważnym elementem skutecznej komunikacji są też pewne słabości językowe. Specyficzne naleciałości, powtórzenia, kolokwializmy, ale także zwroty, które przy bliższej analizie wydają się całkowicie absurdalne:
– Mówimy np. "z tego miejsca chciałbym powiedzieć…". Tak jakbym nie chciał tego mówić w innym miejscu! Jednak ta niezdarność językowa jest po części rytualna. Bez niej mowa nie będzie naturalna, spontaniczna, to bałaganiarstwo dodaje mówiącemu wiarygodności.
Kwestia wiarygodności była także kontynuowana w kolejnych wątkach wykładu. Jest ona niezwykle ważna do przekonywania innych, jednak bardzo trudno ją osiągnąć. Dzieje się tak, ponieważ mówca nie może sobie jej sam przypisać, mogą to zrobić dopiero odbiorcy:
– Kiedy powiem o sobie „jestem uczciwy”, to od razu pojawią się wątpliwości: czy ta osoba jest na pewno uczciwa? Nie wystarczy być tylko kompetentnym, bo zaraz powiedzą: „zna się na rzeczy, ale czy mówi prawdę?”. Samo przekonanie innych o swojej prawdomówności też nie wystarcza, bo pojawi się: „może mówi prawdę, ale co on wie?”.
Profesor Bralczyk zręcznie i z humorem prowadził uczestników wykładu po meandrach komunikacji językowej. Podawał przykłady paradoksów, kiedy przekazy wywołują u odbiorcy reakcje inne od oczekiwanych:
– Czy państwo czują się bezpiecznie w tej sali? – Profesor zawiesił głos. – Pewnie tak, ale już mniej niż przed chwilką. „Proszę się nie denerwować” – te słowa wywołują ogromny stres. Poza tym nic tak nie niszczy swobody, jak rada: „zachowuj się naturalnie”.
W wystąpieniu Profesora pojawiła się wreszcie kwestia sprawności językowej, która związana jest m.in. z korzystaniem z najbardziej adekwatnych słów do opisania danej sytuacji czy poprawności konstruowania komunikatów. Ma ona – jak zaznaczył Profesor – jeden podstawowy cel:
– Sprawność pozwala nam powiedzieć to, co chcemy powiedzieć i nie mówić tego, czego mówić nie chcemy.
Profesor poruszył także wiele innych wątków związanych ze sztuką przemawiania: tempa wypowiadania się, umiejętności robienia odpowiednich pauz, stosowania akcentów, mowy niewerbalnej. Podczas spotkania publiczność wielokrotnie wybuchała śmiechem w reakcji na pełne inteligentnego humoru sformułowania Profesora Bralczyka.
Po wykładzie pojawiły się liczne pytania dotyczące m.in. wprowadzania wyrazów obcych do języka polskiego, modzie na szybkie przechodzenie z rozmówcą „na ty”, opinii Profesora na temat poziomu języka mediów i polityki. Profesor i tym razem zaskakiwał oryginalnymi i zabawnymi odpowiedziami.
Po oficjalnej części istniała możliwość zakupu książek oraz otrzymania autografu Autora. Do nabycia były takie pozycje jak: „500 zdań polskich”, „Mój język prywatny” czy „Na drugie Stanisław. Nowa księga imion”.
Warto dodać, iż przed samym wykładem Profesor Jerzy Bralczyk był gościem dnia Telewizji Rzeszów, a także udzielił indywidualnych wywiadów dziennikarzom głównych podkarpackich mediów.
Patronat honorowy nad wydarzeniem objęło Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Kuratorium Oświaty w Rzeszowie. Przedsięwzięcie zrealizowane zostało we współpracy z Fundacją Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych w Krakowie oraz z wydawnictwem Copernicus Center Press. Partnerem strategicznym wydarzenia był Urząd Miasta Rzeszowa.
