Praca zbiorowa „Metaekonomia. Zagadnienia z filozofii ekonomii”
Czym jest filozofia ekonomii? Dlaczego ekonomiści interesują się filozofią? Jaka jest natura modeli ekonomicznych? Czy teorie ekonomiczne są wolne od sądów wartościujących? To jedne z ważniejszych pytań poruszanych w książce, która jest zbiorem tekstów poświęconych filozoficznej refleksji nad ekonomią jako nauką, w szczególności historii związków filozofii i ekonomii, metodologii ekonomii oraz relacji zachodzących między ekonomią a etyką.
„Jest rzeczą naturalną, że nowe generacje polskich uczonych dołączają obecnie do rosnącego międzynarodowego nurtu badań w zakresie filozofii ekonomii, wnosząc do niej swój wkład. Niniejsza antologia stanowi imponujący i aktualny przegląd wielu najbardziej istotnych zagadnień w tej dziedzinie.” – podsumowuje prof. Uskali Mäki
Zachęcamy do obejrzenia, krótkiej relacji z konferencji prasowej zorganizowanej podczas promocji publikacji: https://www.youtube.com/watch?v=OPGxiD4RMx4
Olaf Pedersen „Dwie Księgi. Z dziejów relacji między nauką a teologią”
Tytułowe dwie Księgi to Biblia i Księga Natury, obie ofiarowane człowiekowi przez Boga. Podwójne źródło poznania – objawienie i krytyczny rozum nie może być sprzeczne. Obie ścieżki są niezależne, a zarazem kompatybilne.
Książka Olafa Pedersena podejmuje jeden z najstarszych i najważniejszych problemów nauki: kwestie wzajemnych relacji między naukami przyrodniczymi a teologią. Wszechświat jako zegar, Słońce jako król i natura jako księga – tym przenośniom przygląda się Autor. Skąd się wzięły? Dlaczego powstały? Czy w świetle dynamicznego rozwoju nauki i nowych odkryć mogą być jeszcze aktualne?
Łukasz Kurek „Dualizm przekonań”
Przekonania stanowią często dyskutowany problem badawczy, zarówno na gruncie filozofii, jak i nauk badających umysł doświadczalnie. Ich powstawanie związane jest bowiem z najbardziej fascynującymi aspektami ludzkiego myślenia.
Książka przedstawia propozycję rozwiązania następującego problemu dotyczącego przekonań: w jaki sposób można uwzględnić dyskusję o racjonalności przekonań w kontekście psychologicznego wyjaśnienia umysłu?
Autor argumentuje za koniecznością odróżnienia dwóch typów przekonań – normatywnych oraz heurystycznych – a kryterium ich odróżnienia stanowi ich psychologiczna geneza.
Dobrosław Kot „Myślenie dramatyczne”
Pytanie: „czym jest myślenie?” jest być może najważniejszym pytaniem filozoficznym. W myśleniu bowiem stawiane są wszystkie inne pytania. Dobrosław Kot próbuje przeniknąć żywioł myślenia, który rozpoznaje jako dramatyczny, pełen nieusuwalnych napięć. Te napięcia odciskają się w mowie: wielu filozofów ma świadomość, że wypowiedzenie tego, co według nich najważniejsze dla myślenia, jest niemożliwe na gruncie zastanego języka. Tak jest choćby w przypadku kwestii bycia (Heidegger) czy drugiego człowieka (Buber, Rosenzweig, Lévinas, Tischner).
U tych i wielu innych filozofów myślenie jest nie tyle sztuką argumentowania i uzasadniania, co raczej próbą wypowiedzenia tego, co Inne. Ruch myśli odbywa się pomiędzy tym, co już oswojone, a tym co jeszcze nienazwane. Dlatego myślenie dramatyczne często sięga po środki rzadko obecne w dyskursie: metafory, opowieści, poezję, słowotwórstwo.
W Myśleniu dramatycznym autor – wychodząc od intuicji Józefa Tischnera – próbuje podążyć tropem tych napięć.
Marta Soniewicka „Utrata Boga. Filozofia woli Fryderyka Nietzschego”
Wobec filozofii Fryderyka Nietzschego trudno przejść obojętnym – fascynuje i jednocześnie odpycha. Minęło ponad sto lat od śmierci tego niemieckiego myśliciela, a mimo olbrzymiej ilości poświęconych mu książek, jego filozofia nie przestaje inspirować do nowych interpretacji.
Książka ta jest próbą zrozumienia „tragicznej wiedzy radosnej”, która sprawiała autorowi Tako rzecze Zaratustra tak wiele zarazem bólu jak i rozkoszy. Sednem tej filozofii jest zmierzenie się z problemem sensu istnienia w świecie, który utracił wiarę w Boga, będącego gwarantem moralno-metafizycznej struktury świata.
Nietzsche stawia pytanie o rozumienie człowieka i jego miejsca w świecie, gdy zrezygnujemy nie tylko z odniesienia do Boga, ale także z pozostawionego po Bogu dziedzictwa metafizycznego, głęboko zakorzenionego w naszym myśleniu. Jego propozycja sprowadza się do uznania stwórczego charakteru woli człowieka – woli mocy, która ma przezwyciężać nawet czas.
David F. Noble „Religia techniki. Boskość człowieka i duch wynalazczości”
Filozofowie, historycy, biolodzy czy fizycy wielokrotnie pisali o relacji nauki i religii – związki religii i techniki wydają się natomiast tematem zaniedbanym. Historyk David F. Noble stara się zapełnić tę lukę. Argumentuje, że w cywilizacji zachodniej kulturowe fundamenty rozwoju technicznego położono już w IX wieku, kiedy sztuki użyteczne powiązano z ideą chrześcijańskiego zbawienia. Bada wzajemne wpływy religii, nauki i techniki aż po wiek XX, w którym ludzie zaczęli władać niemal boską wiedzą i mocą.
Noble ocenia krytycznie zarówno postęp techniczny za wszelką cenę, jak i rolę religii w rozbudzaniu wyobrażeń o raju odzyskanym za pomocą wiedzy i techniki. Apeluje o nową ocenę naszego oczarowania niekontrolowanym rozwojem technicznym. Pyta, czy ta specyficzna relacja religii i techniki, nawet jeśli kiedyś była pożyteczna, nadal sprzyja ludziom: czy wciąż promuje dobro człowieka i jego świata, czy chce już tylko pomóc człowiekowi z tego świata uciec?"
