Barometr Ofert Pracy (BOP) jest przygotowywany na podstawie najdłużej prowadzonych w Polsce badań ogłoszeń o pracy. Jest publikowany co miesiąc przez Wyższą Szkołę Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie oraz Biuro Inwestycji i Cykli Ekonomicznych w Warszawie.

BOP powstał w listopadzie 2004 r. z inicjatywy prof. Marii Drozdowicz-Bieć i dzięki wysiłkowi Mariana Wargackiego. Na podstawie umowy z Gazetą Wyborczą, jedną z wiodących polskich gazet, zaczęliśmy otrzymywać dane nt. cotygodniowej liczby ogłoszeń o pracy pojawiających się w dodatku „Praca” do poniedziałkowego wydania Gazety. Gazeta Wyborcza udostępniła również dane historyczne za lata 1999–2003. Metodyka wskaźnika została oparta na amerykańskim indeksie The Help-Wanted Index (HWI), publikowanym przez The Conference Board od lat 50. XX wieku. Od tamtej pory co miesiąc informuję o zmianach rynku wakatów w Polsce – mówi dr hab. Robert Pater, prof. WSIiZ, Kierownik Katedry Ekonomii i Finansów.

Polski rynek pracy w latach 90. XX wieku

W latach 90. i na początku XXI wieku rynek pracy w Polsce był słabo rozwinięty. Dostęp do aktualnych informacji o wolnych miejscach pracy był ograniczony. Oferty pracy w gazetach stanowiły znaczną część krajowego rynku ogłoszeń o pracę. Wiele ofert pracy nie było publikowanych, ale wakaty były często zapełniane na podstawie osobistych kontaktów. W tym czasie Gazeta Wyborcza była najpopularniejszym ogólnopolskim dziennikiem publikującym ogłoszenia o pracy i miała znaczny udział w krajowym rynku tych ogłoszeń. Oferty pracy zebrane w ten sposób obejmowały stanowiska ogłaszane w całym kraju. Ignorowano lokalne ogłoszenia, które w większości trafiały do powiatowych urzędów pracy oraz stanowiska nieogłaszane publicznie. Dzięki Gazecie Wyborczej oferty pracy gromadziliśmy w latach 2004-2008. Wskaźnik ten okazał się wyprzedzać informację o rynku pracy, w szczególności punkty zwrotne stopy bezrobocia.

Rozwój witryn internetowych z ofertami

Koniec pierwszej dekady lat 2000. przyniósł rozwój witryn internetowych z ofertami pracy. Dlatego w 2008 r. zaczęliśmy wykorzystywać portale internetowe jako główne źródło informacji o ofertach pracy. W tym czasie The Help-Wanted Index również przeniósł się do Internetu i zmienił nazwę na Help-Wanted Online. W latach 2008-2012 zliczaliśmy oferty pracy pojawiające się na kilku portalach internetowych. W listopadzie 2012 r. rozpoczęliśmy automatyczne gromadzenie całych ofert pracy, nie tylko ich tytułów, ale także pełnych treści ogłoszeń z wielu portali internetowych. Wraz z Hermanem Cherniaievem do tej pory gromadzimy i analizujemy treści ofert pracy przy użyciu metod uczenia maszynowego i rozpoznawania języka naturalnego. Dzięki temu obserwujemy i komentujemy transformację, jaką nieustannie przechodzi polski rynek pracy – mówi prof. Pater.

Najnowsze zmiany zostały opisane w notatce jubileuszowej. Poza standardowymi danymi, zaprezentowanych zostało kilka ciekawych informacji – o zmianach ofert pracy w przekroju typu umowy, wymiaru czasu pracy i trybu pracy.