Wzrost temperatury, zmiana globalnego śladu ekologicznego, kryzys klimatyczny, pustynnienie i brak wody oraz katastrofa bioróżnorodności – to główne powody, dla których powinniśmy zmienić system produkcji żywności. Mówił o nich prof. Zbigniew Karaczun podczas kolejnego wykładu z cyklu „Przybij piątkę nauce”. Prelegent przedstawił również zmiany, jakie powinny zostać podjęte w procesie produkcji rolnej, aby zapewnić nam w średniej i dłuższej perspektywie bezpieczeństwo żywnościowe.
Od ostatnich 50-60 lat, powierzchnia obszarów suchych zwiększa się średnio o 1% rocznie. Już 1,5 miliarda ludzi na świecie mają problem z dostępem do wody pitnej o odpowiedniej jakości i czystości. Dotyka nas wielokierunkowy kryzys: utrata bioróżnorodności ekologicznej, utrudniony dostęp do wody pitnej, kryzys klimatyczny – te wszystkie czynniki decydują o produkcji rolnej i są istotne z punktu widzenia ochrony systemu i bezpieczeństwa żywnościowego. Już teraz potrzebujemy 1,7 Ziemi, aby utrzymać taki poziom życia, jakim teraz się charakteryzujemy. Być może będziemy mogli przetrwać 10, 20, a może nawet 100 lat. Jednak w pewnym momencie system się zawali. Jeżeli chcemy zmienić system po to, aby być bardziej bezpieczni to musimy szukać nowego sposobu organizacji naszego rozwoju, ale także nowej organizacji systemu produkcji żywności – twierdzi prof. Zbigniew Karaczun.
Rolnictwo jest sektorem szczególnym. Z jednej strony jest sektorem najbardziej narażonym na degradację środowiska i zmianę klimatu – bo to czynniki środowiskowe i klimatyczne decydują o powodzeniu produkcji rolnej. Z drugiej jednak strony to samo rolnictwo jest istotnym źródłem degradacji środowiska i zmiany klimatu – mówi prof. Zbigniew Karaczun. Według Wykładowcy potrzebne są działania zarówno mitygacyjne, zmniejszające wielkość presji tej formy działalności na środowisko i klimat, jak i adaptacyjne, zwiększające odporność tego sektora na negatywne skutki zmian.
Zdaniem Profesora potrzebujemy zarówno zmian systemowych, jak i zmian indywidualnych. Bez zmian systemowych nie nastąpi transformacja sytemu, a bez indywidualnego zaangażowania nie będzie zmian systemowych. Co powinniśmy robić? Jakich zmian potrzebujemy? Potrzebujemy na prawdę bardzo głębokiej zmiany paradygmatu. Wydaje mi się, że pojęcie jak i przekonanie, że zrównoważony rozwój jest czymś wystarczającym, jest już zbyt słabym wyzwaniem i zbyt słabo idącym do przodu – twierdzi prof. Karaczun. Nowy paradygmat powinien opierać się m.in. o rozwój w granicach wyznaczanych przez stabilność systemu przyrodniczego, ceny towarów i usług muszą odzwierciedlać rzeczywiste ich koszty – w tym zewnętrzne. Ponadto powinniśmy budować społeczeństwo umiaru zamiast nadkonsumpcji.
Kilka słów o Prelegencie
Dr hab. inż. Zbigniew Karaczun jest profesorem w Katedrze Ochrony Środowiska i Dendrologii Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Prowadzi badania w zakresie polityki klimatycznej i ekologicznej, integracji ich celów do polityki rolnej i strategii rozwoju gospodarczego, a także dotyczące procesu europeizacji polskiej polityki ochrony środowiska oraz zarządzania ochroną środowiska. Jest współzałożycielem Climate Action Network Central and Eastern Europe (CAN CEE) i Koalicji Klimatycznej. Był m.in. doradcą ds. integracji europejskiej w Ministerstwie Środowiska oraz kierownikiem merytorycznym w zespole przegotowującym Program Ochrony Środowiska dla m.st. Warszawy. Współpracuje m.in. z FAO, US AID, Bankiem Światowym i Komisją Europejską. Autor i współautor ponad 350 publikacji.
O cyklu „Przybij piątkę nauce”
Wykład pt. „Co i dlaczego musimy zmienić w systemie produkcji żywności?” był ostatnim spotkaniem w ramach tegorocznej edycji cyklu „Przybij piątkę nauce”. Hasłem przewodnim IV edycji cyklu jest „Razem na rzecz lepszego jutra”.
Ponadto Prelegenci odpowiadali na pytania słuchaczy oraz przedstawiali najlepsze praktyki, które mają wymierny wpływ na jakość naszego życia i stan środowiska naturalnego. W ramach projektu „Przybij piątkę nauce” Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie udostępnia materiały filmowe oraz audio, zawierające relacje z kilkudziesięciu zrealizowanych wykładów i spotkań otwartych. Więcej informacji na temat cyklu dostępnych jest na stronie cyklu „Przybij piątkę nauce”.
Sprawdź, jakie działania podejmuje WSIiZ w zakresie zrównoważonego rozwoju.
Spotkanie dofinansowano ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą Społeczna Odpowiedzialność Nauki.
