Wygląda na to, iż wyjazdy do najważniejszych instytucji kultury w Polsce na stałe wpisały się w działalność uczelnianego Koła Naukowego Fotografii im. Gustava Metzgera. W listopadzie członkowie koła mieli okazję przyjrzeć się wystawom w Zachęcie i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, na których zaprezentowana została tradycja sztuki antyfaszystowskiej. Obejrzeli także ekspozycję fotografki Agnieszki Rayss „A więc wojna”, poddającą krytyce zjawisko rekonstrukcji historycznych oraz przedpremierowo odwiedzili największą czytelnię fotograficzną w Polsce. Zwieńczeniem wyjazdu były fotoreportaże z tzw. Marszu Niepodległości.

Jaki wpływ na kształtowanie przyszłości mogą mieć młodzi ludzie? Czy ich artystyczne zaangażowanie w obliczu trudnych czasów może wpływać na zmiany społeczne i polityczne? Czym jest patriotyzm, wojna, pacyfizm? Na te pytania studenci próbowali odpowiedzieć podczas wystawy „Nigdy więcej. Sztuka przeciw wojnie i faszyzmowi w XX i XXI wieku” w Muzeum nad Wisłą. Podczas warsztatów połączonych z oprowadzaniem analizowali postawy uznanych już artystów. Szczególnie przyjrzeli się „Guernice” Pabla Picassa z 1937 roku, kolażom Marthy Rosler, pracom Johna Heartfielda, ilustracjom Mai Berezowskiej, rzeźbie Aliny Szapocznikow, czy malarstwu Wilhelma Sasnala. Uczestnicy w trakcie dyskusji poruszyli także kwestię kontynuowania sztuki antywojennej, sprzeciwiającej się przemocy, mowie nienawiści, postprawdzie, czy powrotowi agresywnego nacjonalizmu i populizmu.

Jeszcze tego samego dnia, gdy emocje do końca nie opadły studenci przenieśli się na Mokotów do Instytutu Fotografii Fort. Tajemnicze i intrygujące miejsce kryło wystawę „A więc wojna”. Jej autorka Agnieszka Rayss – fotografka i współzałożycielka stowarzyszenia Sputnik Photos śledziła przez ostatnie lata fenomen rekonstrukcji historycznych. Pytanie o to zjawisko zawarła w minimalistycznej formie ekspozycji. Dzień pełen wrażeń zakończył się w miejscu wyjątkowym. IFF przedpremierowo udostępnił swoją czytelnię, w której studenci mogli wypocząć i zasięgnąć inspiracji z około 1000 albumów, photobooków i opracowań teoretycznych dotyczących fotografii.

Kolejny dzień spędzony został w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki. Dwie fantastyczne wystawy. Pierwsza z nich STRAJK korespondowała z wystawą Nigdy Więcej w MSN i także wpisywała się
w ogólnopolską niezależną inicjatywę Roku Antyfaszystowskiego. Pomysł na ekspozycję czerpie inspirację z wystawy z 1951 r. prac niemieckiej graficzki, rzeźbiarki i malarki Käthe Kollwitz. W tym miejscu prezentowane były także dzieła współczesnych artystek: Hito Steyerl oraz Keren Donde. Analizując poszczególne dzieła studenci rozpatrywali różne formy zaangażowania w tematykę społeczną artystek.

Duża przekrojowa wystawa „Zmiana ustawienia” ukazująca proces ewolucji scenografii umożliwiła studentom zrozumienie roli tej dziedziny zarówno w historii polskiego teatru, jak i historii kultury. Rzecz jasna nie zabrakło tu twórczości Józefa Szajny związanego z Rzeszowem i naszą uczelnią. Podczas warsztatów uczestnicy zgłębiali pojęcie scenografii społecznej, kryjące w sobie projektowanie przestrzeni dla manifestacji, protestów, pielgrzymek i masowych uroczystości.

Po dwóch intensywnych dniach warsztatów studenci zmierzyli się z zadaniem sfotografowania tzw. Marszu Niepodległości. Przygotowani technicznie, z pogłębioną wiedzą na temat ich roli
w świecie jako artysty, ze wzmocnionym krytycznie spojrzeniem na dzisiejszą sytuację społeczno-polityczną w Polsce wykonali cykle zdjęć. Fotoreportaże potraktowali jako szansę wypowiedzi, możliwość zaprezentowania swojego punktu widzenia. Warunki, w jakich przyszło im wykonać zadanie potraktowaliśmy jako sprawdzian dotychczasowych umiejętności.

Aktualnie trwają prace nad fotoedycją i układaniem spersonalizowanych opowieści wizualnych, które wiosną 2020 r. wydane zostaną w formie katalogu. Planowana na ten sam czas wystawa prac będzie okazją do konfrontacji, dyskusji oraz rozmów z publicznością.

Tekst i fotografia: Dominika Piętak